Ülkər sözü Azərbaycan dilində əsasən iki mənada işlənir. Birinci və əsas mənası, astronomiyaya aid olub, Dana bürcündə yerləşən yeddi parlaq ulduzun qrupudur. Bu, əslində, Sürəyya ulduz yığımıdır. Ərəb dilindən gələn "ثريا" (Surayya) sözünün fonetik təhrifidir və “parlaqlar”, "incələr" kimi mənalara malikdir. Bu mənada Ülkər sözü, göy üzündəki bu gözəl ulduz topasının gözəlliyini və parlaqlığını ifadə edir. Yəni, Ülkər sadəcə yeddi ulduzun adı deyil, onların birlikdə yaratdıqları təəccüblü və göz oxşayan görünüşün simvoludur. Qədim zamanlardan insanlar Ülkəri bürcün bir hissəsi kimi deyil, müəyyən bir vahid, bir məcmə kimi qəbul ediblər. Misal üçün, "Qaranlıq səmada parlayan Ülkər" cümləsində yekpare bir cisim kimi təsvir edilir.
İkinci mənası isə daha geniş və metaforikdir. Ümumi mənada hər hansı bir ulduz, göy cismi anlamında işlənir. Bu mənada sözün əsas mənasından təcrid olunaraq yalnız “ulduz” sözünün sinonimi kimi işlənir. Məsələn, “Karvan-karvan göydən ulduzlar köçür; Öz bəxtinə hərkəs bir ülkər seçir” misalında "ülkər" sözü fərdi ulduzları ifadə edir, hər kəsin öz taleyini simvolizə edən bir ulduzu seçməsi ideyası əks olunur. Bu istifadədə sözün astronomik dəqiqliyi ikinci plana keçir və daha çox poetik, simvolik bir məna kəsb edir. Bu metaforik mənada sözün əsas mənası ilə əlaqəsi zəifləyir və əsasən estetik və emosional təsir yaradır.
Yekun olaraq, Ülkər sözünün iki əsas mənası vardır: birincisi, Dana bürcündəki yeddi ulduz topası (Sürəyya), ikincisi isə ümumi mənada hər hansı bir ulduz. Sözün ikinci mənası birinci mənasından törəmə olub, metaforik istifadə sayəsində ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda geniş yayılıb.