Sürmək₃ (f.) – Bu söz əsasən kənd təsərrüfatı ilə bağlı olub, torpağı şumlamaq, onu əkinə hazırlamaq mənasını verir. Etimoloji baxımdan, kökü Türk dillərindəki "sür-" felindən gəlir ki, bu da "hərəkət etmək", "itələmək", "sürtmək" kimi mənaları özündə ehtiva edir. Beləliklə, sürmək hərəkəti, şum vasitəsi ilə torpağı dərinə qazıb, üst qatını alt qata çevirmək, beləcə, torpağı yumşaltmaq, havalandırmaq və əkin üçün hazırlamaq deməkdir.
Sözün mənası yalnız "şumlamaq" ilə məhdudlaşmır. Kontekstdən asılı olaraq, daha geniş mənada da işlənə bilər. Məsələn, "tarlanı sürmək" ifadəsi torpağı şumlamaq, əkinə hazırlamaq mənasını verir. Ancaq "dəmirə sürmək" ifadəsi də istifadə edilə bilər ki, burada "sürmək" sözü dəmirin səthini hamarlamaq, cilalamaq mənasını daşıyır. Bu, sözün "sürtülmə", "hamarlanma" ilə bağlı mənalarını da özündə əks etdirir.
Müxtəlif cümlələrdə "sürmək" sözünün işlənməsinə bəzi nümunələr:
- Kəndlilər səhər tezdən tarlaları sürməyə başladılar.
- Traktorçu gün boyu tarlaları sürmüşdü.
- Qədim zamanlarda insanlar əkin sahələrini öküzlərlə sürmüşlər.
- O, taxta səthi diqqətlə sürməklə parlaq hala gətirdi.
- Qədimdə bəzi metalları yüksək temperaturda suda sürməklə bərkidərdilər.
Yuxarıdakı nümunələr göstərir ki, "sürmək" sözü fərqli kontekstlərdə fərqli mənalar verə bilir, lakin əsas mənası hərəkət, sürtmə və ya dərinə qazma ilə bağlıdır.