Ş hərfi Azərbaycan əlifbasının iyirmi altıncı hərfi olub, fonetik cəhətdən alveol-postalveolar sürtünmə samitidir. Səs çıxarılarkən dilin ucu və ya kənarı sərt damağın arxa hissəsinə yaxınlaşır və havanın ağız boşluğundan çıxışı zamanı sürtünmə əmələ gəlir. Fonetik transkripsiyada /ʃ/ ilə göstərilir. Rus əlifbasındakı "Ш" hərfinin fonetik ekvivalentidir.
Ş hərfinin etimologiyası qədim türk dillərinə dayanır. Müxtəlif türk dillərində bu səsin təsviri və yazı üsulları fərqlənə bilsə də, kökü eyni fonetik səsə gedib çıxır. Qədim runik əlifbalarda və ya başqa qədim yazı sistemlərindəki müvafiq işarələrin müasir Ş hərfi ilə əlaqələndirilməsi dil tarixçilərinin araşdırmalarının mövzusudur. Əlifbanın inkişaf tarixində onun yazılma formasının dəyişməsi, səsin fonetik xüsusiyyətlərindəki mümkün dəyişikliklər nəzərə alınmalıdır.
Ş hərfinin istifadəsi yalnız Azərbaycan dilində deyil, türk dillərinin əksəriyyətində və digər dillərdə də mövcuddur. Lakin hər dildə onun tələffüzü və yazılma yeri bəzən kiçik fərqlər göstərə bilər. Məsələn, bəzi dillərdə ş hərfi ilə başlayan və ya bitən sözlərin tələffüzündə kiçik fonetik variasiyalar ola bilər. Dil qrammatikasında, ş hərfi ilə başlayan sözlərin cümlədə yeri və funksiyası, digər sözlərlə qarşılıqlı əlaqəsi qrammatik qaydalarla tənzimlənir.
Cümlədə nümunələr:
- Şəkər çayı şirindir.
- O, şəhərə getdi.
- Şair gözəl şeir yazdı.
- Şalvarı geyin.
- Şimşək çaxdı.
Bu nümunələr göstərir ki, Ş hərfi müxtəlif sözlərdə və cümlə strukturlarında rahatlıqla istifadə olunur. Həm saitlərdən əvvəl, həm də saitlərdən sonra yerləşə bilir.