Şahin (lat. Falco) – qırğı quşlar dəstəsinin şahinkimilər fəsiləsinə aid olan yırtıcı quş növlərinin ümumi adıdır. Lüğətlərdə verilən "möhkəm əyridimdikli, uzun, itiqanadlı yırtıcı quş" tərifi şahinin əsas morfoloji xüsusiyyətlərini əks etdirir, lakin onun müxtəlif növlərini və həyat tərzinin müxtəlifliyini tam əhatə etmir.
Şahinlərin xarakterik xüsusiyyətləri aşağıdakılardır: nisbətən iri bədən ölçüləri, güclü əzələlər, uzun və iti qarmaqvari dimdik, iti pəncələr, uzun və nazik qanadlar. Bu xüsusiyyətlər onlara yüksək sürətlə uçmağa, ovlarını havada tutmağa və yırtıcı kimi effektiv fəaliyyət göstərməyə imkan verir. Onların görmə qabiliyyəti də olduqca yüksəkdir, uzaq məsafələrdən ovlarını aşkar edirlər. Müxtəlif şahin növlərinin ölçüləri, rəngləri və yaşayış yerləri fərqlənir.
Şahin sözü bir çox dillərdə, o cümlədən Azərbaycan dilində də, eyni kökdən gəlmədir və tarix boyu bu quşun sürətini, kəskinliyini və gücünü vurğulayır. "Şahin, şunqar sürbənizi dağıdar; Boyanarsız qızıl qanə, durnalar!" misrasında olduğu kimi, ədəbiyyatda şahin tez-tez güc, cəsarət, qəddarlıq və ya sürətli hərəkət simvolu kimi istifadə olunur. Bu, həm də şahinin ovçuluqda istifadə olunması ilə əlaqədardır; əsrlər boyu insanlar şahinlərdən ovçuluqda istifadə etmiş, bu səbəbdən də quşla bağlı mədəniyyətimizdə bir çox obrazlar, atalar sözləri və deyimlər yaranmışdır. Məsələn, “şahin tək uçmaq” deyimi insanın müstəqilliyini və qətiyyətini ifadə edir.
Beləliklə, "şahin" sözü yalnız bir quş növü üçün deyil, həm də güc, sürət, kəskinlik və qətiyyət kimi keyfiyyətləri özündə əks etdirən bir metaforik məna daşıyır və bu mənalar müxtəlif mədəni kontekstlərdə fərqli şəkildə istifadə olunur.