Şallaqlama, "şallaqlamaq" fellindən törəmə isimdir. Lüğətlərdə əsasən "şallaqla vurmaq, cəzalandırmaq" mənasında izah olunsa da, mənası daha geniş və çoxşaxəlidir. Həm fiziki, həm də məcazi mənada işlənə bilər.
Fiziki mənada şallaqlama, bir növ bədən cəzasıdır. Şallaq (qamçı, qırcaq kimi alət) ilə vurmaq, kəskin ağrı vermək, cəzalandırmaq hərəkətidir. Bu mənada əsasən tarixi kontekstdə və ya ədəbi əsərlərdə rast gəlinir. Məsələn: "Əsgərlər üsyankarları amansızca şallaqlamağa başladılar." burada şallaqlama fiziki zorakılıq, cəza deməkdir.
Məcazi mənada isə şallaqlama, kəskin tənqid, ağır söyüş, sərt rəftar, pis davranış, kəskin sözlərlə incidilmə kimi mənaları da özündə ehtiva edir. Bu mənada, şallaqlama fiziki təmas olmadan, sözlərlə, hərəkətlərlə həyata keçirilir. Məsələn: "Müəllimin şallaqlaması şagirdi sarsıtdı." burada şallaqlama kəskin tənqid, qınaq mənasındadır. Və ya "Həyatın şallaqlamaları onu sındırmadı, əksinə daha da gücləndirdi" cümləsində şallaqlama həyatın çətinlikləri, sınaqları deməkdir.
Etymologiya baxımından, "şallaq" sözünün mənşəyi də diqqət çəkir. Türkiyə dillərində "şallaq" sözünün fərqli dillərdən gələn müxtəlif kökləri ola bilər. Bu köklərin dəqiq təyini tarixi linqvistik araşdırmalar tələb edir. Ancaq ümumi mənada "vurmaq", "çırpmaq", "cəzalandırmaq" fikirləri əsas əmələgəlmə mənasıdır.
Nəticə etibarilə, "şallaqlama" sözü kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar daşıya bilər. Ona görə də hər hansı bir cümlədə işlədilən zaman mənasının dəqiq başa düşülməsi üçün cümlənin ümumi kontekstini nəzərə almaq vacibdir.