Şam (Pinus): İynəyarpaqlılar fəsiləsinə aid, həmişəyaşıl, iynəvari yarpaqlı, oduncaqlı bitkidir. Şam ağaclarının əsas xüsusiyyəti oduncaq qabığının qalınlığı, iynəvari yarpaqların dəstə halında (əksər hallarda ikili, bəzən üçlü və ya beşli) bitməsi, və qozaları ilə müəyyən edilir. Qozalar toxumları özündə saxlayır və yetişdikdən sonra açılır, toxumların yayılmasını təmin edir. Müxtəlif şam növləri var və hər biri özünəməxsus morfoloji xüsusiyyətləri ilə fərqlənir; bəziləri daha hündür, bəziləri daha alçaq, bəziləri daha sıx, bəziləri daha az sıx olur. Şam ağacları müxtəlif iqlim zonalarında, əsasən sərin və mülayim iqlimdə geniş yayılıb. Onlar meşə təsərrüfatında və tikintidə geniş istifadə olunur. Şam ağacının oduncağı möhkəm və davamlıdır, buna görə də inşaat işlərində, mebel istehsalında və digər sahələrdə tətbiq olunur. Şam qozaları və qatranı da müxtəlif sahələrdə istifadə olunur (məsələn, tibbdə).
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "şam" sözünün mənşəyi türk dilləri ilə bağlıdır və "şam ağacı" mənasını verir. Bu söz bir çox türk dillərində oxşar formada mövcuddur. "Şam" sözü müxtəlif cümlələrdə fərqli kontekstlərdə istifadə oluna bilər:
Nümunələr:
- Hündür şam ağacları göyə doğru uzanırdı.
- Qışda şam ağaclarının qar altında gözəl görünüşü vardı.
- Şam ağacından hazırlanmış mebel çox möhkəm idi.
- Şam qozaları yetişmiş, toxumlarını səpmişdi.
- [Şəmsiyyə və Səlimi] həyətə çıxdılar, cərgə ilə düzülmüş şamağaclarının arasında gəzməyə başladılar. (Burada "şamağacı" sözü "şam ağacı"nın dialektal və ya poetik bir variantıdır.)
Qeyd edək ki, "şam" sözü bəzi kontekstlərdə yalnız ağac növünə deyil, həm də onun oduncağına işarə edə bilər. Məsələn, "şam taxta" ifadəsi ağacın oduncağından hazırlanmış məmulatı ifadə edir.