Şampanski (rus. “шампанское”dən) – Fransanın Şampan regionunda istehsal olunan, ikinci dəfə fermentasiyaya uğramış, karbon qazı ilə zənginləşdirilmiş köpüklü şərab növüdür. Rus dilindən Azərbaycan dilinə keçmiş bu söz, əslində, coğrafi ad olan “Şampan”dan törəmədir və həmin bölgədə istehsal olunan köpüklü şərabı bildirir. Lakin, ümumi mənada, “şampanski” sözü hər hansı bir köpüklü şərabı ifadə etmək üçün də işlədilir, baxmayaraq ki, bu, terminoloji cəhətdən dəqiq deyildir. Əslində, yalnız Şampan bölgəsində istehsal olunan köpüklü şərablar “şampan” adlandırılmağa haqlıdır.
Sözün etimologiyası rus dilinə əsaslanır, rusca “шампанское” isə fransızca “Champagne” sözündən götürülmüşdür. “Champagne” isə Fransanın şimal-şərqində yerləşən, köpüklü şərab istehsalı ilə məşhur olan coğrafi bölgənin adından əmələ gəlmişdir. Beləliklə, “şampanski” sözünün mənası coğrafi adla bağlıdır və əsasən həmin bölgədə istehsal olunan köpüklü şərablara aiddir, lakin geniş mənada istifadədə digər köpüklü şərabları da əhatə edə bilər.
Misal olaraq verilən cümlədə ("[Səfdərqulu bəy:] Mənim sağlığıma bir stəkan şampanski içməyə də vaxtın yoxdur") “şampanski” sözü, ümumi mənada, köpüklü şərabı ifadə edir. Cümlənin kontekstindən aydın olur ki, Səfdərqulu bəy hansı növ köpüklü şərabdan söhbət açdığını dəqiq bildirmir. Ancaq əgər daha dəqiq ifadə tələb olunsa, cümlə "Mənim sağlığıma bir stəkan şampan içməyə də vaxtın yoxdur" və ya "Mənim sağlığıma bir stəkan köpüklü şərab içməyə də vaxtın yoxdur" kimi dəyişdirilə bilər.
Qısacası, “şampanski” sözü, dəqiq terminologiyaya əsasən, yalnız Şampan bölgəsində istehsal olunan köpüklü şərab üçün istifadə olunmalıdır. Lakin gündəlik nitqdə, hər hansı bir köpüklü şərab növünü ifadə etmək üçün də işlədilməkdədir. Bu, sözün mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişməsini göstərir.