Şan-şöhrət: (ərəb. şan + şöhrət) Şan-şöhrət termini, fərdi və ya qurumun geniş kütlə tərəfindən tanınmasını, hörmətini və izzətini ifadə edən mürəkkəb bir söz birliyidir. Hər iki komponent sözün özünəməxsus semantik yükü vardır. "Şan" daha çox yüksək nüfuz, əzəmət, şöhrət və qüdrət hissi ilə bağlıdır, əsasən əldə edilmiş nailiyyətlər və qazanılan qələbələr nəticəsində yaranan bir ictimai nüfuzdur. "Şöhrət" isə daha çox geniş yayılmış tanınma, populyarlıq, adı-sanı hər yerdə eşidilmə mənasını verir. Birlikdə istifadə olunduqda, şan-şöhrət termini əldə edilmiş uğurların geniş kütlə tərəfindən tanınmasını və bu tanınmanın yaratdığı hörmət və ehtiram hisslərini daha güclü və bədii ifadə edir.
Etimologiyası: "Şan" sözü ərəb mənşəlidir və "şöhret, izzət, nüfuz" mənalarını verir. "Şöhrət" sözü də ərəb mənşəlidir və "şöhrət, tanınma, məşhurluq" mənalarını ifadə edir. Bu iki sözün bir araya gəlməsi, mənanın intensivləşməsinə və daha təsirli bir ifadənin əmələ gəlməsinə səbəb olur.
İstifadə nümunələri: Şan-şöhrət termini ədəbiyyatda, xüsusilə də qəhrəmanlıq və tarixi əsərlərdə geniş istifadə olunur. Misal olaraq, Koroğlu dastanından götürülmüş “Kəsildi şanı-şövkətim…” misalını göstərmək olar. Bu misal, qəhrəmanın keçmiş şan-şöhrətinin itirilməsini ifadə edir. Başqa bir misal olaraq, "Qazanmışam mən bu şanü şövkət" ifadəsi qəhrəmanın əldə etdiyi uğurların və bu uğurların gətirdiyi şöhrətin vurğulanmasını göstərir. Müasir dilçilikdə isə şan-şöhrət müxtəlif sahələrdə (məsələn, idman, sənət, elm) uğurlar qazanmış şəxslər üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, “O, bu kəşflə böyük şan-şöhrət qazandı” və ya “Onun şan-şöhrəti bütün dünyaya yayıldı” kimi cümlələrdə işlədilə bilər.
Sinonimləri: Şan-şöhrətin sinonimləri arasında məşhurluq, tanınma, nüfuz, əzəmət, izzət, şöhrət, ad-san kimi sözləri göstərmək olar. Lakin bu sinonimlər tam olaraq şan-şöhrətin ifadə etdiyi mənanı tam əhatə etmir, çünki şan-şöhrət daha çox həm əldə edilmiş nailiyyətləri, həm də bu nailiyyətlərin gətirdiyi geniş ictimai təsiri ifadə edir.