Şeflik sözü, Azərbaycan dilində geniş mənada "rəhbərlik", "qayğıkeşlik", "hamilik" və "dəstək" mənalarını əhatə edən bir termindir. Lüğətlərdə daha dar mənada, əsasən müəyyən bir sahədə (məsələn, istehsal, mədəniyyət, siyasət və s.) sistemli və davamlı olaraq kömək göstərmə, yönləndirmə və ya himayə etmə kimi izah olunsa da, bu tərif sözün tam əhatə dairəsini əks etdirmir. Əslində şeflik, bir tərəfin digərinə qarşı öz təcrübəsini, bilik və bacarığını, resurslarını və ya nüfuzunu sərf etməklə müəyyən bir məqsədə çatmasına kömək etməsi deməkdir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, sözün kökü "şef" sözündəndir. Fransızca "chef" sözündən gələn "şef" termini, əslində "rəhbər", "başçı" mənasını verir. Ancaq Azərbaycan dilinə keçdikdə, bu məna bir qədər genişlənərək, sadəcə rəhbərlikdən kənara çıxaraq, daha çox qayğıkeşlik, himayəçilik və dəstək mənalarını da özündə ehtiva edir. Yəni, "şef" sadəcə əmrlər verən bir şəxs deyil, həm də öz üzərinə götürdüyü məsuliyyətləri yerinə yetirmək üçün fəal iştirak edən, təlim verən, yönləndirən və kömək edən bir şəxsiyyətdir.
Şeflik müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər. Məsələn:
- İstehsalat şefliyi: Bir fabrikdə, zavodda və ya digər istehsal müəssisəsində istehsal prosesinin səmərəliliyinin artırılması üçün təşkilati və texniki dəstək.
- Mədəniyyət şefliyi: Mədəniyyət sahəsinin inkişafı üçün maliyyə, təşkilati və ya digər növ dəstək.
- Siyasi şeflik: Siyasi proseslərdə bir qrupun və ya şəxsin digərinə siyasi dəstək, yönləndirmə və ya himayə etməsi.
- Elmi şeflik: Elmi tədqiqatlarda təcrübəli alimin gənc alimə metodiki kömək etməsi.
Cümlə içərisində istifadə nümunələri:
- "O, uzun illərdir ki, gənc yazıçıların ədəbi yaradıcılığında şeflik edir."
- "Şirkətin uğurunda direktorun səriştəli şefliyinin böyük rolu var."
- "Regionun iqtisadi inkişafında xarici ölkələrin şefliyi mühüm əhəmiyyət kəsb edir."
Beləliklə, "şeflik" sözünün mənası sadəcə "kömək"dən daha genişdir. Bu, məqsədyönlü, sistemli və davamlı bir prosesi ifadə edir və rəhbərlik, qayğıkeşlik, himayəçilik, dəstək, yönləndirmə və təlim kimi aspektləri özündə birləşdirir.