izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şehlənmək (f.): Bu feilin əsas mənası, bir səthin, cismin və ya bitkinin üstünün şeh ilə örtülməsini, şeh qonmasını ifadə edir. Şeh, səhər tezlərində, havanın soyuması nəticəsində əmələ gələn kiçik su damlalarıdır. Beləliklə, “şehlənmək” sözü, təbiətin bir hadisəsini, konkret olaraq şeh düşməsini və bunun bir səth üzərindəki təsirini təsvir edir.

Mənası daha geniş şəkildə izah edilərsə, “şehlənmək” həm konkret, həm də metaforik mənada işlənə bilər. Konkret mənada, yuxarıda qeyd edildiyi kimi, şeh düşməsi ilə əlaqədardır: "Səhər tezdən bağ şehlənmişdi, hər yerdə kiçik su damlaları parıldayırdı."

Metaforik istifadədə isə, “şehlənmək” bir şeyin nəvazişlə, incəliklə örtülməsini, sanki şeh kimi yumşaq və incə bir şeylə bəzədilməsini ifadə edə bilər. Məsələn, "Günəş şüaları şehlənmiş yarpaqların üzərində oynayırdı" cümləsində "şehlənmək" yarpaqların günəş işığının təsiri altında parlaq və gözəl görünməsini bildirir. Bu metaforik mənada, söz daha çox estetik bir təsvir vasitəsi kimi işlənir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "şehlənmək" sözü "şeh" kökündən törəyib və "-lənmək" əlavəsi ilə feilləşdirilmişdir. "-lənmək" əlavəsi bir şeyin müəyyən bir halda olmasını və ya ona məruz qalmasını göstərir. Beləliklə, "şehlənmək" sözü "şeh ilə örtülmək" mənasını verir.

Ümumiyyətlə, "şehlənmək" sözü həm konkret, həm də metaforik mənada poetik və təsviri yazı üslubunda daha tez-tez istifadə olunur. Sadə və gündəlik nitqdə istifadəsi nisbətən azdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz