Şəhərətrafı sifəti, əsasən, coğrafi mövqe bildirən bir söz olub, şəhərin fiziki sərhədlərinə yaxın, onun ətrafını və ya kənarlarını əhatə edən əraziləri ifadə edir. Daha dəqiq desək, şəhərin inzibati sərhədlərinin xaricində, lakin ona yaxınlıq təşkil edən ərazilər üçün işlədilir. Bu yaxınlıq həm fiziki məsafə, həm də infrastruktur baxımından əlaqə ilə müəyyən edilir. Məsələn, şəhərətrafı ərazilər şəhərə avtobus xətləri, dəmir yolu, yaxud digər nəqliyyat vasitələri ilə rahat əlaqə saxlayır.
Etimoloji baxımdan “şəhərətrafı” sözü “şəhər” və “ətrafı” sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib. “Şəhər” fars mənşəli olub, sıx məskunlaşmış əhali mərkəzini, “ətrafı” isə türk mənşəli olub, bir şeyin ətrafını, kənarını ifadə edir. Beləliklə, “şəhərətrafı” sözü şəhərin ətrafındakı ərazini, əsasən məskunlaşma baxımından şəhərlə sıx əlaqədə olan ərazini ifadə edir.
Sözün işlənməsinə dair nümunələr:
- Şəhərətrafı bağlar: Şəhərin kənarında, adətən fərdi evlərin və bağların yerləşdiyi ərazi.
- Şəhərətrafı dəmir yolu: Şəhərin mərkəzini ətraf ərazilərlə birləşdirən dəmir yolu xətti.
- Şəhərətrafı kəndlər: Şəhərə yaxın, onunla sıx əlaqəli kəndlər.
- Şəhərətrafı ərazilərin inkişafı: Şəhərin ətraf ərazilərinin planlı şəkildə yaşayış və infrastruktur baxımından təkmilləşdirilməsi.
Qeyd etmək lazımdır ki, “şəhərətrafı”nın mənası kontekstdən asılı olaraq müəyyən dərəcədə dəyişə bilər. Məsələn, bir ərazinin şəhərətrafı sayılması üçün konkret məsafə müəyyən edilməsə də, ümumiyyətlə, rahat nəqliyyat əlaqəsi və şəhərlə sosial-iqtisadi əlaqələr əsas meyarlardır.