Şəxsi-qərəzlik

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şəxsi-qərəzlik sözü iki əsas hissədən təşkil olunmuşdur: "şəxsi" və "qərəzlik". "Şəxsi" sözü özünə aid olan, fərdi, subyektiv mənalarını ifadə edir. "Qərəzlik" isə ədalətsiz, obyektivliyi pozmuş bir yanaşma, müəyyən bir şəxsə, qrupa və ya ideyaya qarşı əsassız mənfi münasibət deməkdir. Beləliklə, şəxsi-qərəzlik, bir şəxsə qarşı olan subyektiv, ədalətsiz və mənfi münasibəti, ona olan əsassız düşmənçiliyi, nifrəti, kinini ifadə edir. Bu münasibət həm də şəxsi maraqlardan, şəxsi hisslərdən irəli gəlir və obyektiv qiymətləndirməyə imkan vermir.

Lüğətlərdə sadəcə "birilə şəxsi ədavəti, qərəzi olma; şəxsi ədavət, qərəz" kimi qısa izahı verilsə də, şəxsi-qərəzlik daha geniş kontekstdə də anlaşıla bilər. Məsələn, bir məsələyə şəxsi qərəzliliklə yanaşmaq, həmin məsələyə obyektiv baxmaq əvəzinə öz şəxsi hisslərini, maraqlarını ön plana çəkmək deməkdir. Bu, qərəzli, ədalətsiz və əsassız bir mövqe tutmağa, həqiqəti görməməyə və ya qəsdən gizlətməyə gətirib çıxara bilər. Ədalətli və obyektiv davranışdan uzaqlaşmaq, qərəzə qapılmaq deməkdir.

Şəxsi-qərəzliyin əks tərəfi obyektivlikdir. Obyektivlik isə şəxsi hisslərdən, maraqlardan və qərəzdən azad olaraq, fakt və sübutlara əsaslanan bir yanaşmadır. Şəxsi-qərəzlik çox zaman etik problemlərə, haqsızlığa və qərəzli qərarlara səbəb olur. Misal olaraq, verilən cümlədə olduğu kimi: "Şəxsi-qərəzlik üzündən haqqı inkar etmək kişilikdən deyildir", şəxsi qərəzliyin nəticəsi olaraq haqqın inkar edilməsinin qeyri-etik və qeyri-ədalətli bir hərəkət olduğu vurğulanır.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "şəxsi" fars mənşəli olub, "şəxs" sözündən törəmişdir. "Qərəzlik" isə ərəb mənşəli "qərəz" sözündən əmələ gəlmişdir. "Qərəz" sözü məqsəd, niyyət, əsasən mənfi mənada istifadə olunur, hədəfə nail olmaq üçün istifadə edilən vasitələrə, əsassız, ədalətsiz fikirlərə işarə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz