Şəkilçi sözü Azərbaycan dilinin qrammatikasında mühüm yer tutur. Lüğətlərdə verilən “sözün ayrılıqda işlənməyən, müstəqil mənaya malik olmayan və söz köklərinə bitişdikdə onların ya şəklini, ya da şəkli ilə birlikdə məzmununu dəyişən hissəsi” tərifi, şəkilçinin əsas funksiyasını ifadə etsə də, onun mürəkkəb mahiyyətini tam əhatə etmir.
Daha dəqiq desək, şəkilçi, müstəqil leksik mənaya malik olmayan, ancaq söz kökü və ya digər şəkilçilərlə birlikdə istifadə olunan, sözün qrammatik formasını və/və ya mənasını dəyişən elementdir. Bu dəyişiklik həm sözün qrammatik kateqoriyalarını (məsələn, zaman, ədəd, hal, şəxs) ifadə edə, həm də onun leksik mənasını kölgə salmaqla, genişləndirmək, məhdudlaşdırmaq və ya dəyişdirmək imkanı verir.
Şəkilçilər morfoloji cəhətdən iki böyük qrupa bölünür: həqiqi şəkilçilər və yarım şəkilçilər (yarım morfemlər). Həqiqi şəkilçilər, söz kökü ilə sıx bağlı olub, onunla birlikdə vahid leksik-qrammatik vahid yaradırlar. Məsələn, “yaz-ır”, “yaz-dı”, “yaz-acaq” sözlərindəki “-ır”, “-dı”, “-acaq” şəkilçiləri, “yaz-” kökünün zaman kateqoriyasını müəyyən edir. Yarım şəkilçilər isə müəyyən dərəcədə müstəqil mənaya malik olub, söz kökü ilə daha zəif bağlıdırlar. Məsələn, “ev-im”, “kitab-ım” sözlərindəki “-im” şəkilçisi, sahiblik əlaqəsini göstərsə də, həm də “mən” əvəzliyi ilə əlaqəli olaraq müəyyən məna yükü daşıyır.
Şəkilçilərin təsnifatı əsasən onların ifadə etdiyi qrammatik kateqoriyalara əsaslanır. Belə ki, fellərdə zaman, əvvəllik, şəxs, cins, isimlərdə hal, ədəd, sahiblik, sifətlərdə dərəcə şəkilçiləri kimi müxtəlif kateqoriyaları ifadə edən şəkilçilər mövcuddur. Bundan əlavə, bəzi şəkilçilər sözün mənasına əlavə çalarlar gətirərək, onun emosional və ya stilistik xüsusiyyətlərini dəyişə bilir.
Qısaca, şəkilçi yalnız sözün formasını deyil, həm də mənasını, üslubunu, emosional rəngini dəyişən, sözün quruluşunda əsas rol oynayan, müstəqil olaraq işlənə bilməyən bir elementdir. Onun morfoloji təhlili və qrammatik funksiyasının dəqiq müəyyən edilməsi, dilin strukturunu daha yaxşı başa düşmək üçün vacibdir.