Şəkli (şəkl-i) sifəti ərəb mənşəlidir və "şəkl" (شكل) sözündən törəmişdir. Əsas mənası "forma, görünüş, qiyafə" deməkdir. Lüğətlərdə verilən "zahiri görünüşcə (görünüşünə görə), zahirən" tərifi, sözün əsas mənasından törəmiş məcazi bir işlənməsidir.
Daha dəqiq desək, "şəkli" sifəti bir şeyin zahiri görünüşünə, xarici formasına istinad edərək onun mahiyyətini tam əks etdirməyən, yalnız səthi xüsusiyyətlərini vurğulayan bir məna ifadə edir. Bu, həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə işlənə bilər. Məsələn, "şəkli gözəl, amma keyfiyyətcə aşağı" ifadəsində "şəkli" məhsulun yaxşı görünüşünü, "keyfiyyətcə aşağı" isə əsl mahiyyətinin mənfi olduğunu göstərir.
"Şəkli" sözü müxtəlif cümlələrdə aşağıdakı kimi işlənə bilər:
- Müsbət mənada: "Şəkli çox cəlbedici idi." (Burada gözəl görünüş vurğulanır.)
- Mənfi mənada: "Şəkli sağlam görünürdü, amma əslində xəstə idi." (Burada zahiri görünüşlə əsl vəziyyət arasındakı fərq göstərilir.)
- Neytral mənada: "Şəkli dəyişdirilmiş mətn tamamilə başqa məna kəsb etdi." (Burada forma dəyişikliyi nəticəsində mənanın dəyişməsi nəzərdə tutulur.)
Qısaca desək, "şəkli" sifəti, bir şeyin zahiri görünüşünü, formasını, qiyafəsini ifadə edir və bu görünüşün gerçək mahiyyətlə tam uyğun olub-olmaması ilə bağlı əlavə məlumat vermək üçün işlədilir. Sözün işlənməsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir və müsbət, mənfi və ya neytral mənalar daşıya bilər.