Şəlalə (fars. şahlə – şah lə, "şahlıq yer" mənasındadır, bəzi ədəbiyyatlarda "şahın yeri" kimi izah olunur) – çay yatağında yüksəklikdən (sıldırım qayadan, uçurumdan) aşağıya doğru güclü axınla tökülən su kütləsidir. Hündürlüyünə və suyun axış sürətinə görə müxtəlif ölçülərdə ola bilir. Kiçik şəlalələr "çır-çır", "şır-şır" adlandırılır və nisbətən sakit, yumşaq axın xarakterinə malikdir. Böyük şəlalələr isə "çığır", " çağlayan" kimi adlarla da ifadə edilir və möhtəşəm, güclü, səs-küy yaradan bir təbiət hadisəsini təcəssüm etdirir.
Şəlalənin əmələ gəlməsinə çay yatağının relyefinin qəfil dəyişməsi (məsələn, tektonik çatlar, eroziya prosesləri) səbəb olur. Suyun yüksəklikdən düşməsi zamanı güclü kinetik enerji yaranır ki, bu da çay yatağının daha da dərinləşməsinə və şəlalənin formalaşmasına təsir göstərir. Şəlalələrin ətrafında adətən xüsusi bir mikroiqlim və bitki örtüyü formalaşır. Onlar həm də turistik cəhətdən əhəmiyyətli yerlərdir.
Misal üçün, "Qaraca qız iki arşın ucalıqdan tökülən şəlalənin altında durub çimdiyinə" cümləsində "şəlalə" sözü nisbətən kiçik ölçülü, sakit axınlı bir su axınına işarə edir. Lakin daha möhtəşəm və iri şəlalələr üçün "dəhşətli çağlayan", "heybətli şəlalə", "qüdrətli şır-şır" kimi ifadələr işlədilə bilər. Məsələn: "Niagara şəlaləsi özünün qüdrətli çağlayanı ilə turistləri heyrətləndirir". "Qafqaz dağlarında bir çox heybətli şəlalələr var". "Yaz yağışlarından sonra çayda kiçik bir şır-şır əmələ gəldi".