izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şələ-külə sözü Azərbaycan dilində əşyaların, işlərin, hadisələrin qarışıqlığını, nizamsızlığını, səliqəsizliyini ifadə edən bir ifadədir. "Şey-şey", "şüy-şüy", "quru-quru" kimi ifadələrlə sinonimdir. Lüğətlərdə sadəcə "bax şey-şüy" kimi izah edilməsi onun mənasının tam əhatəsini verməkdən uzaqdır. Əslində, "şələ-külə"nin mənası daha çox "bir-birinə qarışıq, nizamsız, səliqəsiz, dəqiq olmayan, təsadüfi və nəzarətsiz şəkildə yığılmış əşya, iş, vəziyyət" kimi təsvir edilə bilər. Bu ifadədə "şələ" və "külə" sözlərinin ayrı-ayrı leksik mənaları tamamilə itib, yeni, məcazi bir məna əldə ediblər. Hər iki sözün fonetik oxşarlığı və birlikdə işlənməsi ifadəyə qarışıqlıq, çaşqınlıq, dəqiqsizliyin xüsusiyyətini verir.

Şələ-küləsini (şələ-şüləsini) qoltuğuna vermək ifadəsi isə “şələ-küləsini bayıra atmaq”, yəni bir işi, məsələni qayğısızlıqla, məsuliyyətsizcə kənara qoymaq, unutmaq, öz üzərinə götürməmək mənasında işlənir. Bu, sadəcə əşyaların atılmasını deyil, eyni zamanda onlarla bağlı problemlərin, məsuliyyətin də atılmasını ifadə edir. Bu mənada "qoltuğa vermək" məcazi bir ifadədir və əşyaların fiziki olaraq qoltuğa qoyulması deyil, onların əhəmiyyətsizləşdirilməsini bildirir.

Gülzarın misalında verilən "Şələ-küləsini verdim qoltuqlarına, qovdum, g..." cümləsinin davamını bilməsək də, Gülzarın kiməsə öz məsuliyyətlərindən, problemli vəziyyətlərindən qurtulmaq üçün onları kənara atmasını, onları başqasının üzərinə qoymasını təsvir etdiyi açıqdır. Bu, ümumiyyətlə mənfi bir hərəkətin ifadəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz