izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şələ-şələ: Azərbaycan dilində zərf kimi işlənən, "çoxlu sayda", "sürətlə ard-arda", "yığın-yığın", "bağlı-bağlı" mənalarını ifadə edən bir söz birləşməsidir. "Şələ" sözünün özü müstəqil olaraq az işlənir və əsasən bu birləşmədə işlədilir. Mənşəcə türk dillərindən gələn "şələ"nin əsl mənası tam aydınlaşmasa da, "dəstə", "yığın", "toplama" kimi mənalarla bağlı olduğu düşünülür. Bu məna kontekstə əsasən dəyişə bilər. Məsələn, "odun şələ-şələ" deyərkən odunun çoxluq, yığcam şəkildə daşınması nəzərdə tutulur. "Şələ-şələ yağış yağdı" deyərkən isə yağışın intensivliyi və ard-ıcıl gəlməsi vurğulanır.

Verilən nümunə cümlədə ("[Ayrım qızı] meşədən şələ-şələ odun daşıyar, sac asar, nehrə çalxayar və yorulmaq nə olduğunu bilməzdi") "şələ-şələ" zərfi qızın odun daşıma hərəkətinin sürətli və çoxluq halını ifadə edir. Qızın enerjili və yorğunluq bilmədən çoxlu odun daşıması təsvir edilir. Yəni, "şələ-şələ" bu kontekstdə həm miqdarı, həm də sürəti bildirir.

Başqa nümunələr:

  • Bağdan şələ-şələ gül dərilmişdi.
  • Qar şələ-şələ yağır.
  • O, şələ-şələ hədiyyələr gətirdi.

Bu nümunələrdə də göründüyü kimi, "şələ-şələ" hər zaman miqdarın və ya sürətin çoxluğunu, ardıcıllığını ifadə edir. Bu birləşmənin əsas xüsusiyyəti, hərəkətin və ya hadisənin intensivliyini vurğulamasıdır. Onun "çox", "sürətlə", " ard-arda" kimi zərflərlə əvəz olunması mümkün olsa da, "şələ-şələ"nin ifadə etdiyi canlılıq və təsvirlilik başqa sözlərdə tam olaraq əks olunmur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz