izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şər (ər. شرّ) sözü Azərbaycan dilində geniş məna daşıyan bir termindir. Əsasən "pislik", "yamanlıq", "fənalıq" və ya "pis iş" kimi tərcümə edilə bilsə də, onun kontekstdən asılı olaraq bir neçə nüansı vardır.

Etimoloji baxımdan, sözün kökü klassik ərəb dilinə gedib çıxır və orada "şərr" ( شر ) formasında "pislik, zərər, bəla, fəlakət" kimi mənaları ifadə edir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmiş bu söz, mədəni və dini təsirlərin nəticəsi olaraq, dilin tərkib hissəsinə çevrilmiş və geniş istifadə sahəsinə malik olmuşdur.

Şər sözü sadəcə bir hərəkətin və ya hadisənin mənfi nəticələrini ifadə etməklə yanaşı, daha mürəkkəb fəlsəfi və etik məsələləri də əhatə edə bilər. Mənfi niyyət, pis əməl, qəsd, zülm, ədalətsizlik, haqsızlıq, və hətta təbii fəlakətlər kimi hadisələr də "şər" kateqoriyasına aid edilə bilər. Məsələn, "şər niyyət", "şər iş", "şər qüvvələr", "şər görmək" kimi ifadələr şər sözünün müxtəlif mənalarını əks etdirir.

Ədəbiyyatda və məcazi mənada istifadə olunarkən "şər" sözü daha geniş anlam kəsb edə bilər. Bu zaman "şər" sözü həm konkret bir hadisəni, həm də daha ümumi və abstrakt bir anlayışı, məsələn, insanın qaranlıq tərəfini, pisliyin mənşəyini, əxlaqi çürüməni ifadə edə bilər. "Şərin kökünü kəsmək", "şərə qalib gəlmək" kimi ifadələr bu mənaya misal ola bilər.

Ata sözündəki ("Şər deməsən, xeyir gəlməz") istifadəsi isə "pis sözləri, fitnə-fəsadı, paxıllığı və s. şərləri ağzından çıxarmamalısan ki, xeyir-dualar sənin başına gəlsin" mənasını verir. Bu, şər anlayışının daha çox sosial və davranışsal tərəfini əks etdirir.

Yekun olaraq, "şər" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, ümumi olaraq pislik, zərər, bəla, fəlakət, ədalətsizlik və pis əməlləri ifadə edən bir termindir. Onun istifadəsi həm konkret, həm də məcazi mənalarda geniş yayılmışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz