Şərir sözü Azərbaycan dilində sifət və isim kimi işlənən bir sözdür. Ərəb mənşəlidir (شَرِّير - şarrīr). Lüğətlərdə əsasən "şər işlər görən, iblis, fəsadçı, dələduz, yaramaz, pis (adam)" kimi təriflənsə də, mənası kontekstdən asılı olaraq daha incə nüanslar da əhatə edə bilər.
Sifət kimi işlənməsi: Şərir, əsasən insanları təsvir etmək üçün işlənir və pis niyyətli, müxtəlif şər əməllər törədən, əxlaqsız, hiyləgər, təhlükəli, fəsad yetirməyə meylli şəxsiyyəti ifadə edir. Məsələn, "şərir niyyətlər", "şərir planlar", "şərir baxışlar" ifadələrində şəxsin pis niyyətlərini, əməllərini vurğulayır. Sadəcə "pis" sözündən daha güclü, daha qaranlıq bir məna çağırışır. "Yaramaz" sözü ilə müqayisədə isə daha ciddidir, daha çox qəsd və hiyləni ifadə edir.
İsim kimi işlənməsi: Şərir, nadir hallarda, şər işlər görən şəxsi ifadə etmək üçün isim kimi də işlənə bilər. Məsələn, "O, əsl şərir idi" cümləsində şəxs öz əməlləri ilə şərirlik xüsusiyyətini tam olaraq təcəssüm etdirir. Bu halda, söz daha geniş mənada istifadə olunur və şəxsin davranışının ümumi xarakterini ifadə edir.
Misallar:
- Qədim əfsanələrdə şərir canavarlar haqqında hekayələr vardır.
- Onun şərir planları baş tutmadı.
- O, şərir bir adam idi, hər kəsə zərər yetirməkdən çəkinmirdi.
- Xudayar bəy Zeynəbi boşamazdı, çünki şərir adamların təhlükəsindən qorxurdu. (Bu cümlədə şərir sözü "təhlükəli, pis niyyətli adamlar" mənasında işlənir.)
Yekun olaraq, şərir sözü sadəcə "pis" mənasından daha geniş və dərin bir məna daşıyır. Pis niyyət, hiyləgərlik, qəsdkarlıq, şər əməllərə meyllilik və təhlükəlilik kimi xüsusiyyətləri özündə cəmləşdirir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas məna həmişə mənfi və təhlükəli bir təsviri əks etdirir.