Şərq (ərəbcə شرق - şərq - "gün çıxan tərəf") sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası coğrafi bir istiqaməti, günəşin doğduğu tərəfi bildirir. Bu mənada “şərq” dünyanın dörd əsas istiqamətindən biri olub, qərbə əks istiqamətdə yerləşir. Qərb mədəniyyətinə əsasən Şərq, Avropadan şərqə doğru uzanan geniş bir coğrafi bölgəni, xüsusilə də Asiyanı əhatə edir. Ancaq bu anlayış tarix boyu dəyişkən olmuş və müxtəlif dövrlərdə fərqli coğrafi əraziləri əhatə etmişdir.
Daha geniş mənada, "şərq" mədəniyyət və sivilizasiya anlayışlarını da özündə əks etdirir. Avropa mədəniyyətinə nisbətən fərqli dini, sosial və siyasi sistemlərlə xarakterizə olunan bir sıra ölkələri və regionları qədim zamanlardan bəri "Şərq" adlandırırlar. Bu, Avropamərkəzçi bir baxış bucağıdır və bəzi hallarda stereotiplərin yaranmasına səbəb olur. Belə ki, "şərq" çox vaxt sirli, ekzotik, zəngin tarixə və mədəniyyətə malik, ancaq həm də geridə qalmış və qəribə olaraq qəbul edilə bilər. Bu, tarixi və siyasi kontekstdən asılı olaraq dəyişir.
Cümlədə istifadə nümunələri:
- Günəş şərqdən doğdu. (Coğrafi istiqamət)
- Evin pəncərələri şərqə baxır. (Coğrafi istiqamət)
- O, şərq ədəbiyyatına böyük maraq göstərir. (Mədəniyyət və ədəbiyyat)
- Şərq ölkələrinin mədəniyyəti çox zəngindir. (Coğrafi və mədəni anlamda)
- Şərq tərzi memarlıq nümunələri. (Memarlıq stili)
Qeyd edək ki, "şərq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Ona görə də hər bir cümlədə onun mənasını dəqiq müəyyən etmək vacibdir.