izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şəvəllik sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutur. Lüğətlərdə sadəcə "şəvəl tökülmüş yer" kimi izah edilməsinə baxmayaraq, mənası daha geniş və çoxşaxəlidir. Əsasən, "şəvəl"in (yayılmış, sıx, əsasən də meşəlik ərazilərdə bitən ot növü) bol olduğu, sıx bitki örtüyünə malik olan yer deməkdir. Bu, sadəcə olaraq "şəvəl tökülmüş yer" deyil, həm də həmin ərazinin xüsusiyyətlərini əks etdirir: qaranlıq, sərin, rütubətli, sıx bitki örtüyünə malik olması.

Etimoloji baxımdan, "şəvəllik" sözü "şəvəl" kökünə "-lik" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. "-lik" şəkilçisi "yer", "vəziyyət", "keyfiyyət" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "şəvəllik" sözü "şəvəlin olduğu yer", "şəvəlin xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən yer" kimi də izah edilə bilər.

Cümlədəki ("dəhrələri və ipləri ağacın altına qoyub, qalın şəvəlliyə girdilər") istifadəsinə nəzər salsaq, "şəvəllik"in sıx, keçilməsi çətin bir ərazi olduğunu görürük. Bu, "şəvəllik"in sadəcə bitki örtüyündən ibarət olmadığını, həm də relyefin, ərazinin keçilməzliyini ifadə etdiyini göstərir. Başqa sözlə, "şəvəllik" sözü həm bitki örtüyünü, həm də onun yaratdığı ərazi xüsusiyyətlərini birlikdə ifadə edir. Misal üçün: "Ovçular qalın şəvəllikdə itirdilər öz yollarını." burada şəvəllik, yolun itirilə biləcəyi qədər sıx bir ərazini təsvir edir.

Nəticə olaraq, "şəvəllik" sözü "şəvəl tökülmüş yer"dən daha geniş mənaya malikdir. O, "şəvəlin bol olduğu, sıx, qaranlıq, rütubətli və keçilməsi çətin bir ərazi" kimi tərif edilə bilər. Sözün istifadə sahəsi əsasən kənd ərazilərində, xüsusilə də meşə və ya sıx bitki örtüyünə malik ərazilərdə daha çox yayılmışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz