izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şırıltılı sifəti, əsasən suyun axını ilə bağlı olaraq, səs çıxararaq axan, şırıldayan mənasını verir. Lüğətlərdəki "şır-şır axan" ifadəsi mənasını qısaca ifadə etsə də, daha geniş və dəqiq bir izah tələb edir. Şırıltılı sözü, suyun axınının sürətindən və ərazinin relyefindən asılı olaraq müxtəlif səs intensivliklərini ifadə edə bilər. Məlumat üçün deyək ki, "şırıltı" sözü özü də "şır-şır" kimi onomatopeya (səsin təqlididir) əsasında yaranmışdır və sözün kökü də bu səs təqlidi ilə bağlıdır.

Şırıltılı sözü, suyun axınının səsinin xüsusiyyətini vurğulayır. Yəni, sadəcə axan su deyil, axarkən xarakterik bir səs çıxaran su ifadə olunur. Bu səs, həm sakit, yumşaq bir şırıltı, həm də güclü, sərt bir şırıltı ola bilər. Məsələn, "şırıltılı bulaq" deyərkən, kiçik bir bulağın yumşaq şırıltısından danışırıqsa, "şırıltılı çay" deyərkən daha böyük bir su kütləsinin güclü şırıltısını nəzərdə tuta bilərik. Sözün işlənməsində kontekst vacib rol oynayır.

Sözün nümunə cümlədəki ("Oğlanları baş daşını; Qoydu onun həmin dağda; Ona şirin nəğmə dedi; Şırıltılı gur bulaq da") istifadəsi, "şırıltılı" sifətinin "gur bulaq" ilə birlikdə işlənməsi ilə bulağın həm güclü axışını, həm də bu axışın yaratdığı xarakterik səsi ifadə edir. Burada "şırıltılı" sadəcə axan su deyil, həm də səs çıxaran su olduğunu vurğulayır. Başqa bir nümunə kimi, "şırıltılı şəlalə", "şırıltılı çay" və ya "şırıltılı sel" ifadələrini göstərmək olar. Hər üç ifadədə də suyun sürətli axışı və bu axışın yaratdığı spesifik səs ön plana çıxır.

Qısacası, "şırıltılı" sözü, suyun axınının səs effektinə yönəlmiş, daha dəqiq və ifadəli bir sifətdir. Onun işlənməsi kontekstdən asılı olaraq, suyun axış sürəti və səs intensivliyi ilə bağlı müxtəlif mənalar verə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz