Şilə: Azərbaycan mətbəxinin ənənəvi yeməklərindən biri olan, əsasən qatı düyü şorbası olaraq təsvir edilən bir yemək növüdür. Lüğətlərdəki "qatı düyü şorbası" ifadəsi şilənin əsas xüsusiyyətini – qatı və şorbavari quruluşunu əks etdirir, ancaq tam mənanı vermir. Çünki şilə sadəcə düyü və sudan ibarət bir şorba deyil. Onun tərkibinə əlavə olaraq ət (quzu, toyuq və ya mal əti), yağ, ədviyyatlar (istiot, keşniş, kəklikotu və s.) və bəzən də göyərti daxil ola bilər. Tərkib hissələrinin miqdarı və növü, həmçinin hazırlanma üsulu regiondan regiona fərqlənir, nəticədə şilənin dadı və görünüşü də müxtəliflik göstərir.
Şilənin "qatı" olmasının səbəbi düyünün tam bişməsi və suyunun əksəriyyətinin udulmasıdır. Bu xüsusiyyəti onu digər düyü əsaslı yeməklərdən, məsələn, plovdan fərqləndirir. Plov daha çox ət və düyünün qarışığı olaraq təsəvvür edilirsə, şilə daha çox düyü əsaslı, qatı bir şorbadır. "Turşulu şilə" ifadəsi şilənin hazırlanmasında turş əlavələrin (məsələn, ərik, alma və s.) istifadəsinə işarə edir.
Mətndə qeyd olunan "Keçəl plovdan nə çıxar? Onda adına şilə deyərlər" atalar sözü, plovun keyfiyyətsiz, düzgün hazırlanmamış halını ifadə edir. Bu, şilənin plovla müqayisədə daha sadə və bəzən keyfiyyətsiz kimi qəbul edilməsinə işarə edir. Ancaq bu, şilənin dadlı və qida dəyəri baxımından aşağı olduğunu bildirmir. Sadəcə, plovun əsas xüsusiyyətlərindən məhrum olan düyü yeməyi şilə adlandırılır.
Yekun olaraq, şilə, Azərbaycan mətbəxinin sadə, amma dadlı və doyurucu bir yeməyidir. Onun tərkibi və hazırlanma üsulu regiondan regiona dəyişsə də, əsas xüsusiyyəti qatı, şorbavari düyü yeməyi olmasıdır. Atalar sözündə istifadə edilməsi isə onun plovla müqayisəli şəkildə bəzən keyfiyyətsiz kimi qəbul edilə biləcəyini göstərir.