izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şiləmək (f. dan. dalbadal vurmaq, gülləyə tutmaq) feili əsasən silahla, xüsusilə də odlu silahla, dəqiq nişan almadan, qarışıq şəkildə, hədəfi tam dəqiq müəyyən etmədən atəş açmaq mənasını verir. Əsasən də bir çox hədəfi, yaxud geniş bir sahəni qarışıq atəşə tutmaq kontekstində işlənir. "Gülləyə tutmaq" ifadəsi ilə sinonim olsa da, "şiləmək" daha çox nəzarətsiz, qarışıq və dağınıq atəş mənasını gücləndirir.

Məsələn, "Abdulla onları gülləyə basdı" cümləsindəki "gülləyə basdı" ifadəsi ilə "Abdulla onları şilədi" ifadəsi məna etibarilə yaxın olsa da, ikincisi daha çox Abdulla'nın dəqiq nişan almadan, qarışıq şəkildə atəş açdığını ifadə edər. "Onlar da kəndi şiləməyə başladılar" cümləsində isə kəndin sistemsiz, qarışıq şəkildə atəşə tutulduğu vurğulanır. Bu, müəyyən bir hədəfə yönəlməkdən daha çox, geniş bir ərazini, və ya bir qrup insanı qarışıq atəşə tutmaq mənasını daşıyır.

Sözün mənşəyi Danimarka dilindən götürüldüyünə dair fikirlər mövcuddur, lakin bu təsdiq edilməmiş bir iddiadır. Əgər bu iddia doğrudursa, Danimarka dilindəki məna yaxınlığını tədqiq etməklə sözün tam etimologiyasını aydınlaşdırmaq olar. Ancaq Azərbaycan dilindəki istifadəsinə baxdıqda, "şiləmək" feili əsasən qarışıq, nəzarətsiz və dəqiq olmayan atəş açmaq mənasında işlənir və bu mənada fərqli cümlələrdə geniş şəkildə tətbiq oluna bilər.

Nümunə cümlələr:

  • Düşmənin ağır silahları kəndi şiləməyə başladı.
  • Qarışıq atəş, yəni düşmənin şiləməsi ərazini xarabalığa çevirdi.
  • Heç bir hədəfə yönəlmədən, sadəcə ətrafı şiləməyə çalışırdı.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz