izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Odlu sifəti, əsas mənası etibarilə "od olan", "yanan", "alovlu", "közərən" deməkdir. Lüğətlərdə sadəcə "odan ibarət olan" və ya "odla əlaqəli" kimi qısa izahı olsa da, mənası daha zəngindir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edir. Odlu sözünün işlənməsində həm fiziki, həm də məcazi mənalar ön plana çıxır.

Fiziki mənada, "odlu" sözü birbaşa odla əlaqəli hadisələri və obyektləri təsvir edir: "odlu ocaq", "odlu alovlar", "odlu şimşək", "odlu dağ". Bu hallarda söz, yüksək temperatur, parıltı və yanma prosesini bildirir. Məsələn, "odlu ocaq" ifadəsi güclü və alovlu şəkildə yanan bir ocağı təsvir edir. "Odlu şimşək" isə elektrik boşalmasının parlaq və güclü olduğunu vurğulayır.

Məcazi mənada isə "odlu" sözü daha geniş və rəngarəng mənalar kəsb edir. Bu mənada od, ehtiras, coşğunluq, şiddət və həyəcanı simvolizə edir. Məsələn, "odlu nəzər", "odlu sözlər", "odlu sevgi", "odlu tələb" kimi ifadələr insan hisslərinin şiddətini, coşğunluğunu və ya hərəkətlərinin qızğınlığını ifadə edir. "Odlu nəzər" kəskin, nüfuzlu və hətta qorxulu bir baxışı təsvir edərkən, "odlu sevgi" ehtiraslı və coşğun bir sevgini bildirir. "Odlu tələb" isə qətiyyətli və inadkar bir tələbi ifadə edir. Həmçinin, "odlu ruhlu" ifadəsi qəhrəmanlıq, cəsarət və inadkarlığı bildirir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "od" kökünə "-lu" şəkilçisinin əlavə olunması ilə əmələ gəldiyini görərik. "-lu" şəkilçisi keyfiyyət bildirən sifətlər yaradır. Beləliklə, "odlu" sözü "od"un keyfiyyətini ifadə edir.

Qeyd olunan nümunə cümləsində ("... gözlərimə anamın dəhşətlə təsvir etdiyi əllərində odlu...") "odlu" sözü, anamın əllərinin qızğınlığı, ehtimal ki, qızdırılmış və ya qızarmış halını və ya qorxu və narahatlıq yaradan bir təsvirini ifadə edir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənanın bir qarışığıdır – əllər fiziki olaraq qızmış ola bilər, amma "odlu" sözü daha çox məcazi olaraq, bu əllərin yaratdığı qorxu və dəhşətin intensivliyini vurğulayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz