Şirəxək (fars. شیرهخاک) sözü fars dilindən gəlmiş bir termindir və "şirə qarışıq torpaq" mənasını verir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün əsas mənasını əks etdirsə də, kontekstə və tarixi istifadəyə görə daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilməlidir. Şirəxək, sadəcə olaraq şirəli torpaq deyil, daha çox şirənin (meyvə şirəsi, bal, şəkər qatıqlı su və s.) torpaqla qarışması nəticəsində yaranan xüsusi bir torpaq növünü ifadə edir. Bu qarışıq, şirənin torpağa hopması, torpağın şirə ilə doyması və nəticədə müəyyən bir rəng və tutarlılıq əldə etməsi ilə səciyyələnə bilər.
Misal olaraq, verilən nümunədə "şirəyə ondan qatıb süzdükdən sonra doşab turş-şirin olardı" ifadəsi, şirəxəkin doşab istehsalında istifadə olunduğunu göstərir. Bu, şirəxəkin sadəcə bir torpaq növü deyil, həm də müəyyən qida məhsullarının istehsalında istifadə olunan bir material olduğunu vurğulayır. Doşabın turş-şirin olması isə şirəxəkdəki torpaq növünün və istifadə olunan şirənin tərkibinə görə dəyişə biləcəyini göstərir.
Beləliklə, "şirəxək" sözünün daha geniş və dəqiq tərifi belə olmalıdır: Şirəxək, müxtəlif şirələrlə (meyvə şirəsi, bal, şəkərli su və s.) qarışmış və bu şirə ilə doymuş, xüsusi bir rəng və tutarlılığa malik torpaq növüdür. Tarixi mənbələrdə, xüsusilə doşab və digər ənənəvi qida məhsullarının istehsalında istifadə olunan bir material kimi qeyd edilir. Torpağın növü və şirənin tərkibindən asılı olaraq, şirəxəyin rəngi, tutarlılığı və dadı dəyişə bilər.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "şirə" (شیره) və "xək" (خاک) farsca sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Şirə" meyvə şirəsi, bal, qatıq kimi maye maddələri, "xək" isə torpağı ifadə edir. Bu iki sözün birləşməsi, sözün mənasını dəqiq şəkildə əks etdirir.