Şlam sözü alman dilindən (Schlamm) mənşəli olub, kiçik hissəciklərə bölünmüş, qiymətli komponentlərinin ayrılması məqsədilə emal edilən filiz və ya kömür kütləsini bildirir. Əsasən, madenlərin zənginləşdirilməsi proseslərində, xüsusilə də flotasiya üsulu ilə filizlərin emalı zamanı yaranan xırda hissəciklərdən ibarət qarışıqdır. Bu qarışıq, qiymətli metalların (məsələn, qızıl, gümüş, mis) və ya digər qiymətli komponentlərin (məsələn, kömür) az miqdarda da olsa ehtiva edə bilər. Şlam, əsasən, su ilə qarışmış halda olur və çox vaxt çirkləndiricilərə də malikdir.
Şlamın tərkibi, emal olunan materialın növündən və emal üsulundan asılı olaraq dəyişir. Məsələn, qızıl filizlərinin emalı zamanı əmələ gələn şlam, qızıl hissəcikləri ilə yanaşı, kvars, gils, sulfidlər və digər minerallar ehtiva edə bilər. Kömür şlamı isə, kömür tozu, daş kömür tozu, kvars və digər süxur hissəciklərindən ibarətdir.
Şlamın tərkibindəki qiymətli komponentlərin ayrılması üçün müxtəlif üsullar tətbiq olunur. Bu üsullar arasında flotasiya, siyanidli liksasiya, sentyrifuqasiya və başqaları yer alır. Şlam emalı, həm iqtisadi, həm də ekoloji baxımdan böyük əhəmiyyət daşıyır, çünki bu proses qiymətli resursların itirilməsinin qarşısını alır və ətraf mühitin çirklənməsinin azaldılmasına kömək edir. Lakin, şlamın emalı zamanı ətraf mühitin mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlərin görülməsi zəruridir, çünki şlam zərərli maddələr ehtiva edə bilər.
Cümlədə nümunələri:
"Filiz şlamından qızıl ayırmaq üçün siyanidli liksasiya metodundan istifadə olunur."
"Kömür şlamı, xüsusi təmizləyici qurğularda emal edilir."
"Mədən sənayesində şlamın idarə edilməsi ətraf mühitin qorunması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir."