Şövqləndirmə (şövqləndirmək felindən törəmə) sözü, bir şeyi və ya kimsəni şövqlə, həvəslə, coşqu ilə hərəkətə keçirmək, onları həvəsləndirmək, ruhlandırmaq, ilhamlandırmaq mənasını verir. Bu proses, hədəf auditoriyada müsbət bir emosional reaksiya yaratmaq, onların müəyyən bir məqsədə doğru aktiv şəkildə hərəkət etməsinə səbəb olmaq məqsədi daşıyır. Şövqləndirmənin effektivliyi, hədəf auditoriyanın xüsusiyyətlərinə, onların ehtiyaclarına və istəklərinə uyğun olaraq seçilən üsul və vasitələrdən asılıdır.
Şövqləndirmə fəaliyyəti müxtəlif sahələrdə tətbiq oluna bilər. Məsələn, təhsildə şövqləndirmə tələbələrin dərslərə marağını artırmaq, onlarda öyrənməyə həvəs yaratmaq üçün istifadə olunur. İdarəetmədə isə şövqləndirmə işçilərin məhsuldarlığını artırmaq, onlarda işə bağlılıq hissi yaratmaq və komanda ruhunu möhkəmləndirmək üçün tətbiq olunur. Marketinq və reklamda şövqləndirmə məhsul və xidmətlərə marağı artırmaq, istehlakçıları satın almağa təşviq etmək üçün istifadə olunur. Həmçinin, siyasətdə seçiciləri səsverməyə həvəsləndirmək və ya müəyyən bir siyasi ideyanı dəstəkləməyə çağırmaq məqsədi ilə də şövqləndirmə üsulları tətbiq olunur.
Şövqləndirmənin müxtəlif üsulları mövcuddur. Bunlara motivasiya nitqləri, mükafatlandırma sistemləri, maraqlı və cəlbedici təqdimatlar, şəxsi nümunə, komanda işinin təşviqi, qrup əməkdaşlığının gücləndirilməsi və s. daxildir. Effektiv şövqləndirmə, həm məntiqi arqumentlərə, həm də emosional təsirlərə əsaslanmalıdır. Yəni, həm beyinə, həm də qəlbe müraciət etməlidir.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "şövq" sözü ərəb mənşəlidir və "istək, həvəs, coşğu" mənasını verir. "-ləndirmə" isə Azərbaycan dilinin törəmə şəkilçisidir və "etmək, salmaq, halına gətirmək" mənasını ifadə edir. Beləliklə, "şövqləndirmə" sözü "həvəs və coşğu yaratmaq, həvəsləndirmək" kimi ümumi bir məna ifadə edir.
Cümlədə nümunələr:
1. Müəllimin maraqlı dərsləri şagirdləri öyrənməyə şövqləndirdi.
2. Komanda rəhbərinin ilhamverici nitqi işçiləri daha çox çalışmaya şövqləndirdi.
3. Marketinq kampaniyasının əsas məqsədi potensial müştəriləri məhsulu almağa şövqləndirmək idi.
4. Bu təşəbbüs gəncləri ictimai fəaliyyətə şövqləndirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
5. Səhnə əsərinin canlı ifası tamaşaçıları böyük bir həvəslə, şövqləndirmə ilə izləməyə sövq etdi.