izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şübhəlilik (şübhə + -lilik) — isim. Bir hadisə, vəziyyət və ya şəxsin etibarlılığının, doğruluğunun, əminliyinin şübhə altına alınması vəziyyəti; şübhəli olma halı. Şübhəlilik, əsasən, dəlillərin yetərsizliyi, müəyyənsizlik, qeyri-müəyyənlik və ya ziddiyyətli məlumatlar səbəbindən yaranır. Bu vəziyyət, həm obyektiv (faktlara əsaslanan), həm də subyektiv (şəxsin inanclarına və təcrübəsinə əsaslanan) amillərdən təsirlənə bilər.

Mənası, sadəcə "şübhəli olma"dan daha genişdir. "Şübhəli olma" vəziyyətin özünü, konkret bir hadisənin və ya şəxsin şübhəli olmasını ifadə edirsə, "şübhəlilik" bu vəziyyətin mövcudluğunu, onun dərəcəsini və səbəblərini əhatə edir. Məsələn, "şübhəli adam" deyərkən konkret bir şəxsin şübhəli olduğunu bildiririk. Ancaq "şübhəlilik" sözü, hadisənin özü ilə yanaşı, bu hadisənin şübhəli olduğuna dair olan ümumi vəziyyəti də əhatə edir. Məsələn: "O hadisənin ətrafında böyük bir şübhəlilik hökm sürürdü." burada hadıslənin özü deyil, onun ətrafında yaranan şübhəli atmosfer, qeyri-müəyyənlik vəziyyəti vurğulanır.

Şübhəlilik sözü, ədəbiyyatda, sirli hadisələri, gizli məlumatları, qarışıq vəziyyətləri təsvir etmək üçün də istifadə olunur. Məsələn, "romanın sonunda ortaya çıxan şübhəlilik, oxucuları çaşdırdı." burada şübhəlilik, hekayənin qeyri-müəyyən və açılmamış tərəflərini ifadə edir.

Sözün mənşəyinə gəldikdə isə, "şübhə" farsca kökə sahibdir və "şübhə" (şübhə etmək, şübhələnmek) mənasını verir. "-lilik" isə Azərbaycan dilinin tərkib hissəsi olaraq, ismlərə "hal", "keyfiyyət" mənası əlavə edir. Beləliklə, "şübhəlilik" sözü, "şübhəli olma halı"nı bildirir, lakin bu halın müxtəlif səbəb və nəticələrini də əhatə edən daha geniş və mürəkkəb bir mənaya malikdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz