Şümarə sözü Azərbaycan dilində köhnəlmiş bir sözdür və fars dilindən götürülmüşdür (شماره - şumara). Əsas mənası "saat əqrəbi"dir. Lüğətlərdə sadəcə "saat əqrəbi" kimi təqdim olunsa da, mənası daha genişdir və "göstərici", "sayğac" kimi mənaları da ehtiva edə bilər. Çünki əqrəb, saat üzərində vaxtı göstərən bir göstəricidir. Bu mənada "şümarə" sözü, sadəcə saat əqrəbini deyil, hər hansı bir cihazda miqdarı, dəyəri, vəziyyəti göstərən hər hansı bir mexaniki göstəricini bildirə bilər. Məsələn, köhnə ölçü cihazlarında, mexaniki sayğaclarda da bu söz işlənə bilərdi.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, farsca شماره (şumara) sözü "say", "nömrə", "rəqəm" mənalarını verir. Bu, "şümarə" sözünün saat əqrəbi mənasının necə meydana gəldiyini izah edir; çünki əqrəb, saat üzərindəki rəqəmləri göstərərək, vaxtı "sayır".
Misal cümlələr:
- "Köhnə saatın şümarələri paslanmışdı."
- "Saatın şümarələrinin hərəkəti çox yavaş idi."
- (Teorik olaraq, köhnə bir kontekstdə:) "Su sayğacının şümarəsi suyu ölçürdü."
Göstərilən sitatda istifadə edilən "saatın şümarələri nə vaxt gəlib 3-ün üstündə duracaqdır" ifadəsində "şümarələr" saat əqrəblərini, xüsusilə də saat əqrəbinin 3-ü göstərməsini bildirir. Bu nümunə, sözün köhnə, amma aydın bir kontekstdə istifadəsini göstərir.