izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şüştər (fars. شوشتر‎) Azərbaycan klassik muğamlarından biridir. Sözün etimologiyası Fars dilindən gəlməkdədir. Fars dilindəki "Şuşter" (شوشتر) sözü, ənənəvi olaraq, İranın Xuzistan əyalətində yerləşən tarixi bir şəhərin adını daşıyır. Bu şəhər zəngin musiqi ənənələrinə malikdir və ehtimal ki, muğamın adının bu şəhərlə əlaqəsi, ya həmin ərazidən gələn bir musiqiçinin və ya musiqi formasının Azərbaycan muğamına təsiri ilə bağlıdır. Muğamın adının bu şəhərin adından götürülməsinin dəqiq səbəbi tarixi mənbələrdə tam aydınlaşdırılmasa da, musiqişünaslar bu ehtimalı güclü hesab edirlər.

Musiqi baxımından Şüştər muğamı özünəməxsus melodik xüsusiyyətləri və ritmik quruluşu ilə seçilir. Ümumiyyətlə, mahnıların daha ağır və hüznlü bir tərzdə ifa olunduğu müşahidə edilir. Muğamın ifasında istifadə olunan maqamlar və səs diapazonu da özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Şüştər muğamının qədim tarixə malik olduğu və nəsillər boyu ənənəvi şəkildə ifda edilərək, bu günə qədər gəlib çatdığı qeyd edilməlidir.

Ədəbiyyatda Şüştər muğamının adı tez-tez poetik təsvirlərdə və musiqi əsərlərində işlədilir. Misal üçün, "Ələ aldı qavalı ol düxtər; Oxudu çəm-xəm ilə bir “Şüştər” " misrası, muğamın ifası ilə bağlı təsviri bir mənzərəni canlandırır. Bu cür istifadələr, muğamın Azərbaycan mədəniyyətindəki əhəmiyyətini və bədii dəyərini vurğulayır.

Yekun olaraq, Şüştər həm bir coğrafi ad, həm də Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsi olan muğamın adıdır. Bu iki mənanın bir-biri ilə əlaqəsi hələ də tam dəqiqləşdirilməsə də, onların bir-birinə bağlı olmasının ehtimalı olduqca yüksəkdir və şəhərin musiqi ənənələrinin muğamın yaranmasında rol oynadığı fərziyyəsi dəstəklənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz