izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Taban sözü fars mənşəlidir və qədim Azərbaycan dilində "parlaq", "parıldayan", "işıqlı" mənalarında işlənmişdir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Əslində, "taban" sadəcə fiziki işıq mənbəyini deyil, daha geniş mənada parlaqlığı, gözəlliyi, cəlbediciliyi ifadə edə bilər. Məsələn, "taban" sözü gözəl və parlaq bir geyim parçasını, ya da günəşin parlaq şüalarını təsvir edərkən işlənə bilər.

Sözün köhnəlməsi, müasir Azərbaycan dilində əvəzləyici sinonimlərin (məsələn, parlaq, işıqlı, parıldayan) daha çox istifadə olunmasına baxmayaraq, "taban" sözünün ədəbiyyatda, xüsusilə də klassik əsərlərdə rast gəlinməsi onun tarixi və mədəni əhəmiyyətini göstərir. Bu, sözün canlılığının bir göstəricisidir və onun lüğət ehtiyatından tamamilə silinmədiyini sübut edir.

Daha dəqiq bir izah vermək üçün "taban" sözünün semantik sahəsini genişləndirə bilərik: parlaqlıq, işıqlılıq, gözəlliyin parıltısı, cəlbedicilik, cazibədarlıq. Bu mənaların kontekstə görə dəyişə biləcəyini nəzərə almaq lazımdır. Məsələn, "taban geyim" ifadəsi parlaq və gözəl bir geyimdən bəhs edərsə, "taban günəş" ifadəsi isə günəşin parlaq şüalarını ifadə edər.

Ümumiyyətlə, "taban" sözü, müasir dilə nisbətən daha poetik və ifadəli bir dilə aiddir və ədəbi əsərlərdə, xüsusən də təsviri vasitələrdən istifadə edilən yerlərdə öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. Onun qədim fars mənşəli olduğunu xatırlatmaq sözün tarixi kontekstini və semantik zənginliyini anlamaq üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz