izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Taxılbiçən sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası "taxıl biçmək üçün istifadə olunan maşın və ya alət" deməkdir. Bu mənada "yeni markalı taxılbiçən alındı" kimi cümlələrdə işlənərək, konkret bir texniki vasitəni ifadə edir. Sözün mənşəyi açıq şəkildə "taxıl" və "biçən" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlməsidir. "Taxıl" sözünün kökündəki "tax" "dənli bitki" mənasını verir, "biçən" isə "biçmək işi ilə məşğul olan" və ya "biçən vasitə" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "taxılbiçən" sözü özündə həm biçilən məhsulu, həm də onu biçən vasitəni əks etdirir.

Lüğətlərdə qeyd edildiyi kimi, "taxılbiçən" sözü metonimiya yolu ilə "biçinçi" mənasında da işlənə bilər. Yəni, "taxılbiçən yaxşı işləyir" cümləsi həm taxıl biçən maşının yaxşı işlədiyini, həm də biçinçinin bacarıqlı olduğunu ifadə edə bilər. Bu istifadə üslubi bir əvəzdir və kontekstdən asılı olaraq mənası dəqiqləşir. Məsələn, "Bu il taxılbiçənlər bol məhsul yığdılar" cümləsində "taxılbiçənlər" sözü biçinçiləri, yəni insanların bir qrupunu təmsil edir.

Söz, sifət mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "taxılbiçən maşınlar" deyərkən, "taxıl biçən maşınlara aid olan" mənasını ifadə edirik. Bu halda söz bir sifət kimi işlənir və digər sözləri təyin edir. Verilən nümunədəki "İndi sovxoz tarlalarında yük avtomobilləri görünür, traktor..." cümləsinin qeyri-tam olması səbəbindən "taxılbiçən" sözünün kontekstdə necə istifadə olunduğunu müəyyən etmək çətindir. Lakin, bu cümləyə "taxılbiçənlər" sözünün əlavə edilməsi onun biçinçi mənasında işləndiyini göstərə bilər.

Ümumiləşdirək ki, "taxılbiçən" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir: texniki vasitə, biçinçi və ya sifət kimi işlənə bilər. Sözün çoxmənalılığını və istifadəsinin müxtəlifliyini anlamaq onun düzgün və dəqiq tərcüməsi və istifadəsi üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz