Taxılma (taxılmaq felindən törəmiş isim) sözünün mənası Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində qısaca "taxılmaq" felindən törəmə kimi göstərilir. Ancaq bu izah kifayət qədər dəqiq və geniş deyil. Daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək üçün sözün etimologiyasına və müxtəlif kontekstlərdə işlənməsinə nəzər salmaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan "taxılmaq" feli, əsasən "taxıl" sözü ilə bağlıdır. "Taxıl" sözü öz növbəsində ərəb mənşəli olub, bitki toxumlarının ümumi adıdır. "Taxılmaq" isə bu taxılların və ya digər kiçik, səpələnə bilən əşyaların bir yerə toplanması, yığılması mənasını verir. Beləliklə, "taxılma" sözü də bu prosesin nəticəsi, yəni yığılmış, toplanmış, bir yerə yığılmış taxıl və ya digər əşyaların kütləsi mənasında işlənir.
Lüğətlərdə qeyd edilməyən nüanslar isə belədir: "Taxılma" sözü həm konkret, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Konkret mənada, əsasən kənd təsərrüfatı ilə bağlı olaraq, biçilmiş taxılların bir yerə yığılıb yığındalanması mənasını ifadə edir. Məsələn: "Bu il taxılmanın bol olacağı gözlənilir." Bu cümlədə "taxılma" sözü yığılmış taxılların miqdarını bildirir.
Məcazi mənada isə "taxılma" sözü daha geniş bir məna dairəsini əhatə edir. Bu mənada, "bir yerə toplaşmış kütlə", "sıx toplanmış şeylər" və ya "çoxtərkibli, bir-birinə yaxın yerləşmiş əşyaların yığını" kimi başa düşülə bilər. Məsələn: "Qapının ağzında insanların böyük bir taxılma yaranmışdı.", "Sənədlərin taxılmasını görəndə başım fırlandı." Bu cümlələrdə "taxılma" sözü sıx toplanmış insan kütləsi və ya sənəd yığının ifadə edir.
Ümumiyyətlə, "taxılma" sözü "toplanma", "yığışma", "kütlə" və ya "yığın" kimi sözlərlə sinonim kimi işlənə bilsə də, onlardan fərqli olaraq, əsasən kiçik, səpələnə bilən əşyaların yığımı üçün daha uyğundur. Sözün seçimi cümlənin kontekstindən asılı olaraq dəyişə bilər.