Tamaşa (fars. تماشا - tamāšā) sözü Azərbaycan dilində çoxmənalı leksik vahiddir. Əsas mənası "baxmaq, seyr etmək, izləmək" olmaqla yanaşı, bu əsas mənadan törəyən bir sıra mənaları da özündə ehtiva edir. Lüğətlərdə əsasən "baxıb seyr etmək" kimi təqdim olunsa da, daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək mümkündür.
1. Seyr etmə, izləmə: Bu, sözün ən geniş yayılmış və əsas mənasıdır. Tamaşaçılar teatr tamaşasını, film tamaşasını, idman yarışlarını izləyirlər. Bu mənada tamaşa, passiv bir müşahidəni, hadisə və ya əsərin qavranılmasını ifadə edir. Məsələn: "Biz dünən konsert tamaşasına getdik." və ya "O, pəncərədən küçə tamaşasını seyr edirdi."
2. Göstəriş, nümayiş: Tamaşa sözü həmçinin bir şeyin nümayişini, göstərilməsini bildirir. Məsələn, "Sənətkar əl işlərinin tamaşasını təşkil etdi." və ya "Dənizdə gəmilərin möhtəşəm bir tamaşasına şahid olduq." Bu mənada tamaşa, daha çox görkəmli, gözəl, maraqlı bir hadisənin və ya əşyanın göstərilməsi kimi başa düşülür.
3. Əyləncə, əsərin ifası: Teatr, kino, sirk və s. əyləncə növləri üçün "tamaşa" sözü işlədilir. Bu mənada tamaşa, müəyyən bir ssenari, süjet və ya hərəkət ardıcıllığına malik, tamaşaçı üçün hazırlanmış bir əsərin ifasını bildirir. Məsələn: "Bu teatr tamaşası çox maraqlı idi." və ya "Yeni filmin tamaşası artıq başladı."
4. Görünüş, mənzərə: Tamaşa sözü həmçinin, mənzərə, görünüş, mənzərəli məkan mənasında da işlənə bilər. Məsələn: "Dağların gözəl tamaşasına heyran qaldıq." və ya "Dəniz sahilinin heyranedici tamaşası." Bu istifadədə, tamaşa, əsasən təbii gözəllikləri və ya mənzərələri ifadə edir.
Fars mənşəli olan "tamaşa" sözü, əsasən "baxmaq, seyr etmək" mənasını verən farsca "تماشا" (tamāšā) sözündən götürülmüşdür. Azərbaycan dilində dərin köklərə sahib olan bu söz, müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənərək dilin zənginliyini əks etdirir.