Tamaşaçı sözü Azərbaycan dilində geniş işlədilən bir sözdür və əsasən teatr, kino, konsert, sirk və digər səhnə və ya ekran tamaşalarını izləyən şəxsləri ifadə edir. Lüğətlərdəki "teatr, kino, sirk və s. tamaşalara, yaxud televiziya verilişlərinə baxan adam" tərifi, sözün əsas mənasını əhatə etsə də, daha geniş bir kontekstdə izah edilməlidir.
Etimoloji baxımdan "tamaşaçı" sözü "tamaşa" və "-çı" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. "Tamaşa" sözü ərəb mənşəli olub "görüş, baxış, müşahidə" mənalarını verir. "-çı" şəkilçisi isə fəaliyyət göstərən şəxsi bildirir. Beləliklə, "tamaşaçı" sözü əslində "tamaşa edən, izləyən şəxs" mənasını daha dəqiq ifadə edir.
Tamaşaçılar passiv izləyicilər deyillər; onlar əsərin qəbulunda, onun təsirinin formalaşmasında aktiv rol oynayırlar. Onların reaksiyaları, duyğuları, alqışları və ya tənqidləri əsərin uğurunda və ya uğursuzluğunda mühüm rol oynayır. Bu baxımdan tamaşaçıları sadəcə izləyici kimi deyil, həm də əsərin bir hissəsi kimi də qəbul etmək daha düzgündür.
Sözün işlənməsinə dair nümunələr:
- Konsertdə minlərlə tamaşaçı iştirak edirdi.
- Tamaşaçıların rəğbəti aktyorları ruhlandırırdı.
- Yeni film tamaşaçı tərəfindən çox yaxşı qarşılandı.
- Teatrın tamaşaçı tutumu məhduddur.
- O, həmişə geniş tamaşaçı kütləsinə malik olub.
Yekun olaraq, "tamaşaçı" sözü sadəcə teatr, kino və s.-də əsəri izləyən şəxs deyil, əsərin təsiri və qəbulunda aktiv iştirak edən, əsərin ayrılmaz tərkib hissəsi olan bir qrup insanı ifadə edir. Bu anlayış tamaşanın özü qədər əhəmiyyətlidir.