Tapmacalamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "qeyri-müəyyən, üstüörtülü danışmaq, müəmmalı söz demək" ifadəsindən daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Bu fəal, məqsədyönlü bir hərəkəti əks etdirir. Sözün əsasında tapmaca sözünün olması, məqsədin dinləyicidə düşüncə yaradaraq, cavab tapmasını tələb etməsi fikrini ortaya qoyur. Yəni, tapmacalamaq, sadəcə qeyri-dəqiq danışmaq deyil, bilərəkdən müəmmalı, gizli mənalar ehtiva edən, çözülməyi tələb edən ifadələr işlətmək deməkdir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "tapmaq" feli ilə əlaqəli olduğunu görərik. "Tapmaq" gizli, bilinməyən bir şeyi aşkar etmək, kəşf etmək mənasını verir. "Tapmacalamaq" isə bu "tapmaq" hərəkətini fəal şəkildə, başqalarına yönəltmək, onları bir şeyin axtarışına yönəltmək deməkdir. Beləliklə, tapmacalamaq həm müəmmalı danışmaq, həm də bu danışmaq vasitəsilə bir şeyi kəşf etməyə, axtarmağa vadar etmək mənasını özündə cəmləşdirir.
Cümlə içərisində işlənməsinə misallar gətirək:
"Usta Ramazan yalnız böyründəki adamların eşidə biləcəyi bir səslə tapmacaladı." Bu cümlədə, tapmacalamaq gizli, məhdud bir qrupa yönəldilmiş, müəmmalı danışma hərəkətini göstərir.
"O, sualını tapmacalayaraq cavabı gizlətdi." Bu cümlədə tapmacalamaq sualın mənasını bilərəkdən qaranlıq, çətin başa düşülən etmək hərəkətini ifadə edir.
"Nağılçı hekayəsini tapmacalayaraq uşaqların marağını artırdı." Bu cümlədə isə tapmacalamaq, həyəcan, gizlilik elementləri əlavə edərək, hekayəyə daha çox cəlbedicilik qatmaq mənasını daşıyır.
Yekun olaraq, "tapmacalamaq" felinin mənasını sadəcə "üstüörtülü danışmaq" kimi təyin etmək yetərli deyil. Bu fəal, məqsədyönlü bir hərəkətdir ki, dinləyicidə fikir, təhlil və kəşf prosesini başlatmaq məqsədini daşıyır.