Taranlamaq (f., hərb.) – Öz təyyarəsinin, gəmisinin və ya tankının gövdəsi ilə düşmən təyyarəsinə, gəmisinə və ya tankına birbaşa toqquşmaq, zərbə endirmək mənasını verir. Bu hərbi əməliyyat, düşmən hərbi texnikasına yaxın məsafədən, yüksək sürətlə toqquşma nəticəsində onun dağıdılması və ya əməliyyat qabiliyyətinin itirilməsi məqsədi daşıyır. Taranlama, adətən, son çarə olaraq, düşmənin digər üsullarla məhv edilməsinin mümkün olmadığı hallarda tətbiq edilir. Həm də, təyyarənin ya da gəminin özünün ciddi zədələnmə riski ilə müşayiət olunur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "taran-" kökünün "taranmaq", "taran-taran" kimi sözlərdə də istifadə olunduğunu görərik. Bu sözlər, bir-birinə yaxın, sıx və güclü zərbələr vurmağı ifadə edir. Beləliklə, "taranlamaq" sözündəki "taran-" kökü, güclü və birbaşa zərbəni ifadə edir. "-lamaq" isə fəal feil sonluğudur, hərəkəti ifadə edir. Yəni, sözün ümumi mənası "güclü birbaşa zərbə vurmaq" kimi izah edilə bilər.
Müxtəlif cümlələrdə "taranlamaq" sözünün istifadəsi nümunələri:
- İkinci Dünya Müharibəsi zamanı pilotlar tez-tez düşmən təyyarələrini taranlayırdılar.
- Qəhrəman dənizçi düşmən gəmisini öz gəmisi ilə taranlayaraq batırdı.
- Tankçı düşmən tankını taranlamaq qərarına gəldi.
- Tarix boyu taranlama hərbi taktika kimi istifadə olunmuşdur.
Göründüyü kimi, "taranlamaq" sözü, yalnız hərbi kontekstdə deyil, ümumiyyətlə, bir şeyi güclü birbaşa zərbə ilə məhv etmək mənasında da işlənə bilər. Ancaq əsas mənası hərbi əməliyyatlarda istifadə olunan bir hərəkəti ifadə edir.