izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tarazlamaq (f.): Bu fellə əsasən iki əsas məna ifadə olunur: fiziki tarazlıqmənəvi, sosial tarazlıq. Birinci məna, əşyaların, sistemlərin fiziki olaraq taraz halına gətirilməsini, bərabərləşdirilməsini, sabitliyə çatdırılmasını ifadə edir. Bu mənada, "tərəzinin gözlərini tarazlamaq" ifadəsi klassik nümunədir. Burada əşyaların çəkisinin bərabərləşdirilməsi nəzərdə tutulur. Daha geniş mənada, hər hansı bir mexanizmin və ya quruluşun optimal işləməsi üçün tənzimlənməsi də tarazlamaq feli ilə ifadə oluna bilər. Məsələn, "motorun tarazlığını tarazlamaq" ifadəsi mühərrikin hissələrinin uyğun işləməsi üçün tənzimlənməsini ifadə edir.

İkinci məna isə, daha metaforik xarakter daşıyır və hər hansı bir vəziyyətin, sistemin, münasibətin və ya duyğunun tarazlığa gətirilməsi deməkdir. Bu mənada "pozulmuş müvazinəti tarazlamaq" ifadəsi məhz bu mənanı əks etdirir. Burada "müvazinət" sözü həm fiziki, həm də mənəvi tarazlığı ifadə edə bilər. Məsələn, ictimai həyatda yaranmış bir gərginliyin aradan qaldırılması, siyasi qüvvələr arasındakı tarazlığın bərpa edilməsi, insanın öz daxili dünyasında harmoniyanın yaradılması və s. hamısı tarazlamaq feli ilə ifadə oluna bilər. Bu mənada, tarazlamaq, müvazinətsizlikdən qaynaqlanan problemlərin həlli, müxtəlif qüvvələrin və ya amillərin tarazlaşdırılması, qarşılıqlı əlaqələrin optimal vəziyyətə gətirilməsi deməkdir. Misal olaraq, "o, öz ailə həyatında tarazlığı tarazlamaqda çətinlik çəkirdi" ifadəsini göstərə bilərik.

Etimologiyası: "Tarazlamaq" sözü "taraz" sözündən törəmişdir. "Taraz" sözü ərəb mənşəlidir və "bərabərlik, tarazlıq" mənalarını verir. "-lamaq" isə fellərin tərkib hissəsi olub, hərəkət bildirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz