izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tarımlamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "tarım çəkmək, bərk dartıb çəkmək, tarım etmək" kimi qısa bir izahla kifayətlənə bilməz. Daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah etmək üçün sözün etimologiyasına, kontekstual istifadəsinə və sinonimlərinə nəzər salmaq lazımdır.

Etimoloji baxımdan "tarımlamaq" feli, "tarım" kökünə "-la-" şəkilçisinin əlavə olunması ilə əmələ gəlmişdir. "Tarım" sözü isə öz növbəsində, köhnə türk dillərindən gələrək, "dartmaq, çəkmək, sıxmaq" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "tarımlamaq" feli əsasən bir şeyin bərk və qüvvətli şəkildə dartılmasını, çəkilməsini ifadə edir. Bu dartma və çəkmə hərəkəti, ip, kəmər, parça kimi elastik və ya uzana bilən materiallar üzərində tətbiq oluna bilər.

Kontekstə görə, "tarımlamaq" sözünün mənası müxtəliflik göstərə bilər. Məsələn, "İpi tarımlamaq" ifadəsi ipə bərk dartma hərəkəti etməyi, onu gərginləşdirməyi bildirir. Ancaq "dərisi tarımlanmış heyvan" ifadəsində isə, dəri üzərindəki qırışların, qüsurların aradan qaldırılması üçün xüsusi üsullarla dartılması və düzəldilməsi nəzərdə tutulur. Beləliklə, "tarımlamaq" həm fiziki qüvvə ilə dartma hərəkətini, həm də nəticədə səliqəli, hamar bir forma əldə etmək üçün edilən əməliyyatı ifadə edə bilər. Həmçinin, məcazi mənada, bir işin bərk və cəld yerinə yetirilməsini də ifadə edə bilər, məsələn, “məsələni tarımlayıb həll etdi”.

"Tarımlamaq" felinin sinonimləri arasında "dartmaq", "çəkmək", "gərginləşdirmək", "sıxmaq", "uzatmaq" kimi sözləri göstərmək olar. Lakin bu sinonimlər tam olaraq "tarımlamaq" sözünün ifadə etdiyi qüvvət və bərkliyi tam əks etdirmir. "Tarımlamaq" daha çox məqsədyönlü, nəticəyönlü bir dartma hərəkətini ifadə edir.

Yekun olaraq, "tarımlamaq" felini sadəcə "dartmaq" və ya "çəkmək" kimi tərcümə etmək düzgün olmaz. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilməli və bərk, qüvvətli bir şəkildə dartma və çəkmə hərəkətinin nəticəyönlü olduğunu vurğulamalıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz