izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Taylaşma sözü "taylaşmaq" feilindən törəmiş isimdir. "Taylaşmaq" fiili isə öz növbəsində "tay" sözündən əmələ gəlmişdir. "Tay" sözü, əsasən oxşarlıq, bənzərlik, eynicinslilik və ya bərabərlik mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "taylaşma" termini, müxtəlif sahələrdə bir neçə mənaya malikdir, lakin əsasında həmişə oxşarlaşma, bərabərləşmə, bənzərlik əldə etmə prosesi dayanır.

Biologiyada, taylaşma genlərin və ya xromosomların oxşarlaşması, yəni homoloji strukturların meydana gəlməsi prosesini ifadə edə bilər. Bu, təkamül prosesində həm də növlərin yaxınlığını göstərən əsas amillərdən biridir. Məsələn, müəyyən bitki növlərində müşahidə olunan oxşar genetik quruluş taylaşmaya nümunədir.

Dilçilikdə, taylaşma dilin inkişafı zamanı müxtəlif dillərin və ya ləhcələrin qrammatik quruluşunda, leksikasında və ya fonetikasında oxşarlaşma prosesidir. Bu proses dillərin qarşılıqlı təsiri nəticəsində baş verir və zaman keçdikcə dillərin bir-birinə yaxınlaşmasına səbəb olur. Məsələn, Azərbaycan dilində türk dillərinin təsiri nəticəsində baş verən leksik dəyişikliklər dilçiliyə taylaşma nümunəsi kimi qeyd oluna bilər.

Sosiologiyada, taylaşma sosial qruplar arasında oxşarlaşma prosesini ifadə edə bilər. Bu, sosial təbəqələşmənin azalması, mədəniyyətlərin qarışması və ya iqtisadi inkişaf səviyyəsinin yaxınlaşması nəticəsində baş verə bilər. Məsələn, müxtəlif mədəniyyətlərin qarışması nəticəsində meydana gələn yeni mədəniyyət elementləri bu anlayışa misal ola bilər.

Ümumi mənada, taylaşma hər hansı bir sahədə oxşarlaşma, bərabərləşmə və ya bənzərlik əldə etmə prosesi kimi başa düşülə bilər. Bu, qarşılıqlı təsir, inkişaf və ya uyğunlaşma nəticəsində baş verə bilər. Məsələn, "İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafı onların iqtisadi sistemlərinin taylaşmasına gətirib çıxardı" cümləsində "taylaşma" sözü bu ümumi mənada işlənmişdir.

Beləliklə, "taylaşma" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsasında hər zaman oxşarlıq və ya bərabərləşmə prinsipi dayanır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz