Tezyetişən sözü, əsasən kənd təsərrüfatı məhsullarına, xüsusilə meyvə və tərəvəzlərə aid olaraq, normal yetişmə dövründən daha tez yetişən növləri ifadə edir. Lüğətlərdəki "bax tezdəyən" ifadəsi qısadır və sözün tam mənasını əks etdirmir. "Tezyetişən" sözü, bitkinin yetişmə sürətinə vurğu edərək, digər növlərlə müqayisədə daha qısa müddətdə məhsul verməsini bildirir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "tez" sözü ilə "yetişən" sözünün birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. "Tez" – sürətli, sürətlə baş verən mənasını verir, "yetişən" isə bitkinin tam inkişaf etmə, məhsul vermə mərhələsinə çatmasını ifadə edir. Beləliklə, "tezyetişən" sözü, bitkinin "sürətlə yetişən" mənasını daşıyır.
Sözün istifadə sahələrinə gəldikdə, əsasən aqronomluq, bağçılıq və kənd təsərrüfatı sahələrində işlədilir. Misal üçün, "tezyetişən pomidor", "tezyetişən xiyar", "tezyetişən üzüm" ifadələri geniş istifadə olunur. Həmçinin, metaforik mənada da işlənə bilər. Məsələn, "O, tezyetişən bir insan idi, tez hər şeyə yiyələnərdi" kimi ifadələr işlədilə bilər, lakin bu mənada daha az rast gəlinir.
Fərqli cümlələrdə istifadəsinə dair nümunələr:
- Bu il tezyetişən çiyələklərin bol məhsulu gözlənilir.
- Tezyetişən buğda növləri quraqlığa daha davamlıdır.
- Bağımızda tezyetişən və gecyetişən alma növləri yetişdiririk.
- Tezyetişən bir şagird idi, tez hər şeyi öyrənirdi (metaforik istifadə).
Yekun olaraq, "tezyetişən" sözü, yetişmə müddəti qısa olan bitki növlərini ifadə edən dəqiq və spesifik bir termindir və kənd təsərrüfatı terminologiyasında mühüm rol oynayır.