Təbiətşünaslıq termini, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "təbiət hadisələri və qanunauyğunluqları haqqında elm; təbiət elmləri" kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şəkildə təhlil edilməlidir. Bu, yalnız fiziki dünyanın hadisələrini və qanunlarını deyil, həm də bu hadisələrin arxasında yatan mexanizmləri, qarşılıqlı əlaqələrini və ümumi prinsiplərini araşdıran geniş bir elm sahəsidir.
Etimoloji baxımdan, "təbiətşünaslıq" sözü iki hissədən ibarətdir: "təbiət" və "şünaslıq". "Təbiət" fars mənşəli olub, ətraf aləm, kainat, canlı və cansız varlıqlar məcmusu mənasını verir. "Şünaslıq" isə "bilmək", "öyrənmək", "tədqiq etmək" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "təbiətşünaslıq" sözü ətraf aləmin, kainatın öyrənilməsi, tədqiqi mənasını ehtiva edir.
Təbiətşünaslıq çox geniş bir elm sahəsidir və özündə bir çox fənləri birləşdirir. Bu fənlər arasında fizika, kimya, biologiya, astronomiya, geoloji elmlər, ekologiya və s. kimi əsas təbiət elmləri yer alır. Hər bir bu elm sahəsi təbiətin müxtəlif aspektlərini öyrənir, lakin hamısı bir-biri ilə sıx əlaqədədir və bir-birini tamamlayır. Məsələn, fizika maddənin və enerjinin qarşılıqlı təsirini, kimya maddələrin tərkibini və çevrilməsini, biologiya isə canlı orqanizmlərin strukturunu, funksiyasını və qarşılıqlı əlaqələrini araşdırır.
Təbiətşünaslığın əsas məqsədi təbiətin qanunauyğunluqlarını aşkar etmək, təbii hadisələri izah etmək və gələcək hadisələri proqnozlaşdırmaqdır. Bu elm sahəsi elmi üsullardan istifadə edir, müşahidələr aparır, təcrübələr qurur və nəticələri təhlil edir. Təbiətşünaslığın nəticələri texnologiyanın inkişafına, cəmiyyətin tərəqqisinə və insan həyatının keyfiyyətinin yüksəlməsinə kömək edir.
Cümlədə nümunələr:
- O, təbiətşünaslıq sahəsində dərin bilikə malik idi.
- Təbiətşünaslıq dərsləri şagirdlərdə təbiətə maraq oyatdı.
- Müasir təbiətşünaslıq yeni kəşflər edərək dünyamızı dəyişdirir.
- Təbiətşünaslıq elminin inkişafı insanlığın gələcəyi üçün çox vacibdir.