Tədavül (ər. tədāvul – dövran, gediş, fırlanma) iqtisadiyyatda əmtəə təsərrüfatının əsas prinsiplərindən birini təşkil edən, əmək məhsullarının və digər mülkiyyət obyektlərinin malikindən digərinə keçməsi, alqı-satqı yolu ilə mübadiləsidir. Bu proses, cəmiyyətin iqtisadi həyatında əsas rol oynayır, çünki məhsulların istehsalından sonrakı mərhələdə istehlakçıya çatmasını təmin edir. Tədavülün əsas elementləri təklif, tələb, qiymət və mübadilədir.
Tədavül sadəcə alqı-satqı əməliyyatlarından ibarət deyil; o, daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Pulun, qiymətli kağızların, əmlakın, hətta xidmətlərin bir şəxsdən digərinə keçməsi də tədavül prosesinə aiddir. Beləliklə, tədavül, malların və ya xidmətlərin fiziki hərəkəti ilə yanaşı, onlara olan mülkiyyət hüququnun da dəyişməsini əhatə edir. Bu prosesin effektivliyi bir çox amillərdən, o cümlədən bazarın inkişaf səviyyəsindən, qanunvericiliyin təkmilliyindən və iqtisadi infrastrukturdan asılıdır.
Müxtəlif cümlələrdə tədavül sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Yeni məhsulun bazar tədavülünə buraxılması geniş ictimai maraq doğurdu. (Burada tədavül, məhsulun satışa çıxarılması mənasında işlənir.)
- Pulun tədavülü iqtisadiyyatın can damarıdır. (Burada tədavül, pulun dövriyyəsi, əldən-ələ keçməsi mənasında işlənir.)
- Qanunsuz əşyaların tədavülünün qarşısının alınması üçün ciddi tədbirlər görülməlidir. (Burada tədavül, qanunsuz əşyaların alqı-satqısı, yayılması mənasında işlənir.)
- Bu sənədin tədavülü məhdudlaşdırılmışdır. (Burada tədavül, sənədin istifadəsinin məhdud olması mənasında işlənir.)
Göründüyü kimi, "tədavül" sözü kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda işlənə bilər, lakin əsas mahiyyəti hər zaman mübadilə, keçmə, dövran proseslərini əks etdirir.