Təftişçi sözü "təftiş" felindən törəmiş isimdir və əsasən bir qurumun və ya qanunvericiliyin tələblərinə uyğunluğun yoxlanılmasını həyata keçirən şəxsi bildirir. "Təftiş" isə "nəzarət etmək", "yoxlamaq", "araşdırmaq" mənalarını verir. Beləliklə, təftişçi, müəyyən bir sahədə və ya obyektdə qanunların, qaydaların, normaların və ya standartların yerinə yetirilməsinin yoxlanılması ilə məşğul olan mütəxəssisdir.
Sözün mənası təftiş edilən sahəyə görə də müxtəliflik göstərə bilər. Məsələn, "vergi təftişçisi" vergilərin düzgün ödənilməsini yoxlayır, "əmək təftişçisi" əmək qanunvericiliyinə riayət olunmasını təftiş edir, "tibbi təftişçi" tibbi müayinələr aparır və s. Yəni, "təftişçi" sözünün mənası həmişə konkret bir kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşir.
Təftişçinin vəzifələri ümumiyyətlə aşağıdakıları əhatə edir: müəyyən edilmiş meyarlara uyğunluğu yoxlamaq, qüsurları aşkar etmək, qanun pozuntularını müəyyənləşdirmək, tapılan qüsurları aradan qaldırmaq üçün tövsiyələr vermək və ya zəruri hallarda cəzalandırıcı tədbirlər görmək. Təftişçilər, adətən, müəyyən bir sahədə ixtisaslaşmış olurlar və qanunvericilik, texniki standartlar və digər müvafiq qaydalar haqqında geniş bilikə malik olmalıdırlar.
Cümlə içində istifadəsi nümunələri:
- Vergi təftişçisi şirkətin maliyyə sənədlərini diqqətlə araşdırdı.
- Təftişçi fabrikdə əməyin təhlükəsizliyi ilə bağlı ciddi nöqsanlar aşkar etdi.
- Yeni açılmış restoran sanitariya təftişçisi tərəfindən yoxlanıldı.
- Dövlət təftişçisi yolsuzluq faktını təsdiq etdi.
Qısacası, "təftişçi" sözü, müəyyən standartlara və qaydalara uyğunluğun yoxlanmasını həyata keçirən, mütəxəssis və səlahiyyətli şəxsi ifadə edir və konkret kontekstdən asılı olaraq mənası daha dəqiqləşir.