Təkmilləşmə sözü "təkmilləşmək" fellərinin məsdər formasıdır. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində ümumi olaraq "yaxşılaşma, inkişaf etmə, daha mükəmməl hala gəlmə" kimi tərif olunsa da, daha dəqiq və geniş bir izah vermək mümkündür.
Təkmilləşmə, bir varlığın, prosesin və ya sistemin mövcud vəziyyətindən daha yaxşı, daha səmərəli, daha effektiv və ya daha mükəmməl bir vəziyyətə keçmə prosesini ifadə edir. Bu proses tədricən və ya birdən-birə baş verə bilər. Təkmilləşmənin mahiyyəti, mövcud qüsurların aradan qaldırılması, mövcud üstünlüklərin gücləndirilməsi və yeni üstünlüklərin əlavə olunmasıdır.
Təkmilləşmənin konteksti müxtəlif ola bilər. Texnologiyanın təkmilləşməsi yeni ixtiraları, daha sürətli və effektiv avadanlıqları əhatə edir. İnsanların təkmilləşməsi isə bilik, bacarıq, əxlaq və mənəvi keyfiyyətlərin inkişafını, şəxsiyyətin formalaşmasını göstərir. Bir sistemin təkmilləşməsi isə daha səmərəli işləmə qaydalarının tətbiqi, idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi demək ola bilər.
Etimoloji baxımdan, "təkmil" sözü ərəb mənşəli olub, "kamil, yetkin, mükəmməl" mənasını verir. "-ləşmə" şəkilçisi isə prosesi bildirir. Beləliklə, "təkmilləşmə" sözünün ümumi mənası "mükəmməlliyə doğru irəliləmə, yetkinləşmə prosesi" kimi izah edilə bilər.
Misallar:
- Texnologiyanın sürətli təkmilləşməsi həyatımızı asanlaşdırır. (Texnoloji inkişaf)
- Onun təkmilləşməsi öz üzərində daim işləməsi sayəsində baş vermişdir. (Şəxsi inkişaf)
- İstehsal prosesinin təkmilləşməsi nəticəsində məhsuldarlıq artmışdır. (Sistemin təkmilləşməsi)
- Təhsil sisteminin təkmilləşməsi üçün yeni proqramlar hazırlanır. (İnkişaf və yenilənmə)
Göründüyü kimi, "təkmilləşmə" sözü geniş məna kəsb edir və müxtəlif sahələrdə istifadə oluna bilir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mahiyyət hər zaman inkişaf, yaxşılaşma və mükəmməlliyə doğru irəliləmədir.