Təqlid (ər. təqlīd – təkrar etmək, oxşamaq) isim. Başqasının hərəkət, davranış, danışıq tərzi, səs-küyü, üslubunu və ya digər xüsusiyyətlərini bilərəkdən və ya istər-istəməz eşitmə, görmə və ya başqa vasitələr ilə dəqiq və ya təxmini olaraq təkrar etmə, yamsılama, surət çıxarma hərəkətidir. Bu təkrarlama sadəcə xarici görünüşə aid ola bilər, eləcə də daxili məzmunu, əhvali-ruhiyyəni və ya düşüncə tərzinə qədər əhatə edə bilər.
Təqlid həm şüurlu, həm də qeyri-şüurlu ola bilər. Şüurlu təqlid, məsələn, aktyorların rolları canlandırması, musiqiçilərin bəstələri ifa etməsi, tələbələrin müəllimlərinin davranışlarını təqlid etməsi kimi hallarda müşahidə olunur. Qeyri-şüurlu təqlid isə uşaqlarda daha çox rast gəlinən bir hadisədir; uşaqlar valideynlərinin və ya ətrafındakı insanların davranışlarını, danışıq tərzinin intonasiyasını və hətta fiziki hərəkətlərini təkrar edirlər. Bu, sosiallaşma prosesinin mühüm bir hissəsidir və dilin, mədəniyyətin və sosial davranış normalarının öyrənilməsinə kömək edir.
Təqlidin müxtəlif növləri vardır:
- Səs təqlidi: Quşların səslərinin təqlid olunması, musiqi alətlərinin səsləndirilməsi.
- Hərəkət təqlidi: Birinin gedişini, rəqsini, idman hərəkətlərini təqlid etmək.
- Danışıq təqlidi: Birinin danışıq tərzinin, intonasiyasının və leksikasının təqlid olunması (parodiya, imitasiya).
- Yazılı üslub təqlidi: Bir müəllifin üslubunun təqlid olunması (məsələn, ədəbi əsərlərdə).
Təqlid sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər. Məsələn:
- "Uşaq atasının hərəkətlərini təqlid edirdi."
- "Aktyor rolunu böyük təqlid bacarığı ilə oynadı."
- "Onun yazılarında məşhur yazıçının üslubunun təqlidi hiss olunur."
- "Quşların təqlidi etmək qabiliyyəti məni heyrətləndirdi."
Beləliklə, "təqlid" sadəcə bir şeyin surətini çıxarmaq deyil, həm də onun mahiyyətini, əsas xüsusiyyətlərini və xarakterik cəhətlərini əks etdirməkdir. Bu, müxtəlif sahələrdə, xüsusilə incəsənətdə, təhsildə və sosial münasibətlərdə mühüm rol oynayır.