Tələsdirmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "bir işi tez görməyi xahiş və ya tələb etmək, işi tələsik gördürmək" kimi izah edilməkdən daha geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdəki qısa izahlar, sözün bütün imkanlarını əks etdirmir. Əslində, tələsdirmək həm bir işi sürətləndirmək, həm də bir şəxsi, ya da prosesi qeyri-təbii bir sürətlə hərəkətə gətirmək mənasında işlənə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tələs" kökündən əmələ gəldiyini görürük. "Tələs" özündə sürət, tələsiklik, vaxt itkisinə yol verməmək mənasını ehtiva edir. Beləliklə, "tələsdirmək" feli, bir hərəkəti və ya prosesi bu "tələs" hissi ilə, yəni tələsik, sürətli şəkildə icra etməyə yönəltmək mənasını verir. Bu yönəltmə həm xahiş, həm də əmr, hətta zorlama xarakteri daşıya bilər.
Misal üçün, "Rizvan Gülpərini tələsdirirdi" cümləsində tələsdirmə birbaşa bir əmr və ya tələb kimi deyil, daha çox təzyiq və ya narahatçılıq hissi ilə ifadə olunur. Gülpərinin işini bitirməsini istəyən Rizvan, onu bir növ təlaşa salır, hərəkətinə təsir göstərir. Bu, tələsdirmənin yalnız birbaşa əmr verməklə deyil, həm də dolayı yolla, psixoloji təsir vasitəsilə də gerçəkləşə biləcəyini göstərir.
Digər nümunələrə baxaq: "Yağışı tələsdirmək olmaz", "Hava qaralır, qayıdışı tələsdirək", "Onu işdən tələsdirməyə çalışdılar". Birinci cümlədə təbiət hadisəsinə təsir etmə cəhdinin mümkün olmaması vurğulanır. İkinci cümlədə tələsdirmək birgə fəaliyyətə yönəlmiş bir xahiş kimi, üçüncü cümlədə isə məqsədyönlü bir təzyiq kimi işlənir. Bunlar, sözün məna çalarlarının nə qədər zəngin olduğunu göstərir.
Nəticə olaraq, "tələsdirmək" feli sadə bir mənadan uzaq, çoxşaxəli semantik potensiala malikdir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, xahişdən əmrə, təzyiqdən narahatçılığa qədər müxtəlif məna çalarları qazana bilir.