Tələsmək felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "bir işi mümkün qədər tez, çapıq yerinə yetirməyə çalışmaq"dır. Bu, işin sürətləndirilməsinə yönəlmiş bir hərəkət və ya həvəs ifadə edir. Lakin bu sadəcə sürətə can atmaq deyil, həm də əksər hallarda səbirsizlik, həyəcan və ya təlaş hisslərinin müşayiət etdiyi bir haldır. İşin tez yerinə yetirilməsinə olan tələb, keyfiyyətin azalmasına gətirib çıxara bilər, çünki diqqətlilik və dəqiqlik ikinci plana keçə bilər.
Tələsməyin sinonimləri arasında "əcələ etmək", "tələsik iş görmək", "səbirsiz olmaq", "qabaqlamaq" kimi ifadələr yer alır. Ancaq bu sinonimlərin hamısı tələsməyin bütün nüanslarını tam əks etdirmir. Məsələn, "qabaqlamaq" daha çox başqasından əvvəl olmaq mənasını verir, halbuki tələsmək öz hərəkətinin sürətini artırmağa yönəlib. "Əcələ etmək" isə daha çox son tarixə yaxınlaşdıqda yaşanan təlaşa işarə edir.
Tələsmək felinin mənası kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar ala bilər. Məsələn, "Fərmanla Dilbər öz aralarında evlənmək işini danışıb" cümləsində "tələsmək" sözü işlənməsə də, cümlənin məzmunu evlilik qərarının sürətlə verilməsini, bəlkə də hər hansı bir səbəbdən tələsik qərar verilməsini ifadə edə bilər. Bu halda "tələsmək" sözü mətnin kontekstində gizli bir şəkildə mövcuddur. Digər bir nümunə olaraq, "İmtahanda çox tələsdim, ona görə də səhvlər buraxdım" cümləsində tələsməyin mənfi nəticələri vurğulanır.
Tələsmək felinin etimologiyası türk dilləri ilə bağlıdır və kökü "tələb" sözündən törəyir. Tezliklə, sürətlə yerinə yetirilməsi tələb olunan bir işə istinad edir. Bu sözün əsasən mənfi mənada işlənməsi, sürətin keyfiyyətdən üstün tutulmasının arzuolunmaz nəticələrə gətirib çıxarmasını əks etdirir.