izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təntənəli (sif. və zərf) – Bu söz, əsasən, bir hadisənin, mərasimnin və ya fəaliyyətin böyük əzəmət, dəbdəbə və rəsmiyyət ilə müşayiət olunduğunu ifadə edir. Etimalogiyasına nəzər salsaq, "təntənə" sözünün ərəb mənşəli olduğu, "təntənə" felindən törədiyi görünür. "Təntənə" isə "yüksək səslə danışmaq, qürurlu olmaq, şərəfləndirmək" mənalarını ehtiva edir. Bu səbəbdən də "təntənəli" sifət olaraq hadidənin möhtəşəmliyini, vacibliyini və rəsmiyyətini vurğulayır.

Sözün mənasını daha geniş izah etmək üçün aşağıdakı nüansları da nəzərə almaq lazımdır: "Təntənəli" yalnız dəbdəbəli və əzəmətli mərasimlər üçün deyil, həm də ciddi, əhəmiyyətli və rəsmi xarakter daşıyan hadisələr üçün də işlədilə bilər. Məsələn, "təntənəli məhkəmə iclası", "təntənəli bəyanat", "təntənəli andiçmə" kimi ifadələrdə "təntənəli" sözü əzəmət və dəbdəbədən çox, ciddiyyət və rəsmiyyəti önə çıxarır.

Zərf kimi istifadə olunarkən isə "təntənəli" sözü hərəkətin necə icra olunduğunu göstərir: "O, təntənəli şəkildə kürsiyə yaxınlaşdı". Bu cümlədə "təntənəli" sözü yaxınlaşma hərəkətinin sükunətli, ciddi və əzəmətli olduğunu vurğulayır. Bundan əlavə, "təntənəli" sözü, məcaz mənasında da işlədilə bilər. Məsələn, "təntənəli səssizlik" ifadəsi, adi səssizliyin deyil, dərin və əhəmiyyətli bir səssizliyin olduğunu ifadə edir.

Beləliklə, "təntənəli" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mənası hadisənin, mərasimnin və ya hərəkətin əzəmətini, ciddiyyətini, rəsmiyyətini və dəbdəbəsini vurğulamaqdır. Sözün sinonimləri arasında "möhtəşəm", "əzəmətli", "dəbdəbəli", "şənlikli", "rəsmi" və s. kimi sözləri göstərmək olar, lakin hər bir sinonimin özünəməxsus incə məna fərqləri mövcuddur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz